Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Charakterystykageograficzno-przyrodniczaobszaruoperacyjnego
35
drógwyjściowychprzebiegającychzPuszczydoGrodna.Puszczamogłabyćdo-
skonałąubazą”
,zktórejwyszłabykontrofensywawojskrosyjskich71.
Klimat
Wokresiepierwszejwojnyświatowejprzeważałklimatkontynentalny.Naj-
częściejwystępowałoupalnelatoiostrezimy72.Średniatemperaturarocznabyła
niższaod70,awrejonieOleckaiSuwałkponiżej60.Przeciętnetemperatury
styczniabyłyniższeod-40,podczasgdywzachodniejczęścikrajutemperatury
wynosiły-10do-1,50natejsamejszerokościgeograficznej73.Wciągurokuprzy-
mrozkiśredniowystępowałyprzez188do200dni,przyczymszczególniechłod-
nebyłyterenypołożonewokolicachOleckaiSuwałk.Zimarozpoczynałasię
wostatniejdekadzielistopadaitrwałaponad120dni.Odpołowystyczniado
połowymarcaprzeważniebyłynajsilniejszemrozyiwówczasjeziorazazwyczaj
pokrywałysięlodem.Warstwaloduprzeciętnieosiągałagrubośćod30do
40cm,jednakzdarzałysięitakiezimy,żegrubośćpokrywylodowejwynosiła
nawet90cm.Lódbyłtakwytrzymały,żemieszkańcyokolicznychmiejscowości
skracalisobiedrogędokościołaiprzejeżdżalisaniamiprzezśrodekjeziora.Okres
utrzymywaniasiępokrywylodowejnajeziorachmazurskichbyłprzeciętnie
dłuższyo20dniwciągurokuniżnarzekachtegosamegorejonu74.
Najgłówniejsząprzeszkodęstanowiłnurtrzeczny.Wokresiezimowymrze-
kibyłyściętelodemiwtedybyłyłatwiejszedopokonania,szczególniedlapie-
chotyikawaleriizlekkimsprzętem.Pokrywalodowaśrednioutrzymywałasię
przez105do110dni.Lódnajbardziejnadawałsiędoprzechodzeniaprzez20
-23dni.Warstwaloduustępowałapo13dniachodwilży.Najwyższypoziom
wodyutrzymywałsięwmarcu,najniższywgrudniuistyczniu.Zmianywodo-
stanówrzekbyłyczasamiraptownewzależnościodtego,czywodaprzybierała
wskutekgwałtownychopadów,czyteżpodnaciskiemfalpowodzi75.
Zpunktuwidzeniaklimatycznegonajlepszewarunkidopodejmowania
operacjiwojennychpanowałyzimąiwczesnąjesienią,azwłaszczawewrze-
śniu.Organizowaniedziałańwojennychwinnychporachrokuwiązałosięze
zwiększonymwysiłkiemniewspółmiernymdoewentualnychsukcesów76.
71L.Mitkiewicz,op.cit.,s.31.
72Posługiwaniesięprzeciętnymitemperaturyjakiilościopadówjestzwodnicze,ponieważpogoda
wielokrotnieupłatałafigla”izdarzałysiętakieprzypadki:uBywajązimytakłagodne-pisałAdam
Pieńkowski-żerzekiniezamarzajązupełnie,arolnikwychodziwpolejużwstyczniu;bywająrów-
nieżizimywprostsyberyjskie,awiosnazaczynasiędopierowmaju.Jednegorokujest230dniopa-
dowychz1000iwięcejmmopadów,kiedyindziejznówilościopadówspadają:pierwsza-do140,
druga-do330mm.Opieraniesięwobectegonawszelkichprzeciętnych,obliczonychnawetnapod-
stawiedługoletnichobserwacji,przyplanowaniujakichkolwiekprzedsięwzięćzwią-zanychzklima-
tem,wymagawtymkrajuwielkiejoględności”,A.Pieńkowski,op.cit.,s.582.
73J.Kondracki,op.cit.,s.192;Z.Mikulski,op.cit.,s.67.Średnietemperaturyobliczonesązlat1881-1930.
74M.Orłowicz,Przewodnikilustrowany...,s.341;J.Kondracki,op.cit.,s.60-62;Z.Mikulski,op.cit.,
s.194-195,229
75R.Umiastowski,op.cit.,s.101.
76L.B.Dorochowicz,op.cit.,s.35.
