Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Codomedycyny,którawszystkieinnedziałyprzyrodoznawstwa
przewyższaniewątpliwiezarównoliczbąpracowników,jakiogromem
swejliteratury,otojaknajejdoniosłośćzapatrujesięjedenzlekarzy,
drSteudel:″Sądząc–mówion–zobfitościprzyrządów
zdrowiodawczych,zrozmaitościśrodkówiszybkości,zjakąciągle
wzrastaichliczba,możnabyprzypuszczać,żeipostępowanie
lekarskieprzyłożuchoregozyskałopewniejsząpodstawę,żewiedza
lekarskastałasiębogatsząprzezowenabytki,żewięcirodzajludzki
mniejwinienobawiaćsiędzisiajprzeróżnychchorób.Posiadamy
bowiemśrodkiprawiezewszystkichkrólestwprzyrody,odznaczające
sięjakąkolwiekszczególnąwłasnościąlecznicząipołączonezsobą
wsposóbnajrozmaitszy,anadtozkażdejoddzielnejmaterii
nauczyliśmysięwyciągaćczęśćnajskuteczniejsządlaprzygotowania
rzekomoleczniczegopierwiastkawzgęszczeniuinajczystszejpostaci.
Tymczasem,niestety,obfitośćśrodkówposłużyłatylko
dopowiększanianiepewnościisamowoliwpraktycelekarskiej,gdzie
powstałtakizamęt,iżkażdymożepostępować,jakmusiępodoba″.
Drmed.PawełNiemeyer,radcasanitarnywBerlinie,wydałiopatrzył
komentarzamirozprawętegożd-raSteudlapodjaskrawymtytułem:
″Nihilizm,jedynaprawdawmedycynie″,gdziemiędzywieluinnymi
sceptycznymiwyznaniamiczytamypodkoniec,iżlekarz,któryby
sumiennieinformowałpublicznośćoistocieswejwiedzyisztuki,
podobienbyłbydoczłowieka,który,siedzącnagałęzi,jednocześnie
piłujepodsobątęgałąź.
″Cóżmyostateczniewiemyzhistorii?–pytaLudwikBourdeau.
Bardzomałoalboprawienic(bienpeudechose,presquerien).
Zwyjątkiemniewielkiejstosunkowoliczbywydarzeń,którewrysach
najogólniejszychmożnaprzypuścićnapodstawiepewnejilości
świadectwjednozgodnych,wszystkoinnejestdlanasniepewne.Cosię
tyczyszczegółów,zawszebędziemymielitylkoprawdęcząstkową,
opartąnaprzypuszczeniachizawszepodejrzaną.Zadaniehistoryka,
podobnedozadaniasędziegowsprawiezawiłej,poleganawydobyciu
wersjinajprawdopodobniejszejzzeznańniedokładnychisprzecznych.
Historia,podobniejaksprawiedliwośćludzka,skazanajestpowsze
czasynawnioskowaniehipotetyczne.Historie,mówiMontesquieu,
sątofaktyfałszywe,skomponowanenapodstawieprawdziwychlub
teżzokazjitychostatnich″.″Niesprawiedliwościąbyłoby,dodaje
Bourdeau–po25-uwiekachbadańhistorycznych,składaćzupełne
niepowodzeniedziejopisównaichniedbalstwolubnieudolność,
ponieważwieluznichdlabezowocnejtejsprawypoświęciłogorliwość
