Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RafałFoltyn
kuczciJarowita,boga,którymiałswojeświątyniewWołogoszczy
(Wolgast)iHobolina(Havelberg).EdwardRymardostrzegakultową
rolęośrodkapyrzyckiego,umiejscawiającwjegopobliżuświątynię
gromowładnegoPerunanaGórzeChramowej6,choćżadneźródła
imieniategowschodniosłowiańskiegobogadodziedzinpomorskich
niepodają,aczkolwiekreligioznawcydoszukująsięzwiązkówPeruna
zpołabskimProweizeŚwiętowitem,aŚwiętowitazJarowitem.
WXIIwiekuPyrzyceniebyłyliczniezasiedlone,zważywszynaza-
pisHerbordaotym,żewczasieświątzbieralisiętutaj(tylko?)osadnicy
zokolicznychwsi.Niewykluczone,żeoddalonyodmorzagródmiał
teżwłasnegoksięcia(jakdomniemywałEdwardRymar),stanowiąc
stolicęokręgu,doktóregoprzybywaławiększaliczbaludnościwcelach
czytoreligijnych,czyhandlowych.Wedługrelacjiwświęciepyrzyc-
kimpołączonymzbardziejpublicznąformąwiecową,uczestniczyły
4000osób7.Tutejszemiejsceprzedchrześcijańskiegosacrumwiązało
sięzfunkcjąpolityczną.Najwyraźniejnaczaspoświęciezaplanowano
takżewiec8,gdzielokalnawspólnotapodjęładecyzjęoprzyjęciuchrztu
5czerwca,coodbyłosiębezudziałuWarcisława.
Wowymczasiezwierzchniąsiedzibąijednymznajważniejszych
punktówoparciawładzyksiążęcejwpaństwiepomorskimbyłKamień
Pomorski.Uwzględniającświeckicharakterpomorskichstolicplemien-
6
E.Rymar,RozwójPyrzycdokońcaXVIIIwieku,nZeszytyPyrzyckie”,t.3,1970,
s.55.NowożytnaustnatradycjanazywałaGóręChramowąGórąPioruna(Donner-
berg),asamchramtowschodniosłowiańskanazwaświątyni.Okijowskimkulcie
PerunawczasachWłodzimierzadonosiłNestor,autorruskiegolatopisuPowiest’
wriemiennychlet.Zob.Powieśćminionychlat,przeł.ioprac.F.Sielicki,wyd.2,
Wrocław-Warszawa-Kraków1999,s.63.
7
HerbordiDialogusdevitas.OttonisepiscopiBabenbergensis(dalej:Herbord),
II,4,[w:]MonumentaPoloniaeHistoricaNS,t.VII,cz.3,ed.J.Wikarjak,wstęp
ioprac.K.Liman,Warszawa1974,s.84.Wspomnijmy,żewopisieświętanstada”
JanaDługoszadoszukiwanosięreminiscencjipyrzyckichzXIIwieku.
8
Natematcharakteruzgromadzenia(wiecu/święta)pyrzyckiegozob.m.in.:J.Spors,
OrganizacjapolitycznaPomorzaZachodniegowokresiemisjichrystianizacyjnej
biskupabamberskiegoOttona,[w:]tegoż,Studianadwczesnośredniowiecznymi
dziejamiPomorzaZachodniegoXII-pierwszapołowaXIIIw.,Słupsk1988,s.112-
-114;P.Boroń,ZgromadzenieludowewPyrzycachw1124roku.Reliktplemienny
czywiecgrodowo-miejski,[w:]WiekistareinoweI,red.I.Panic,M.W.Wanatowicz,
Katowice2000,s.30-54.
16
