Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CezaryObracht-Prondzyński
Owszem,wprzypadkuprzestrzennejbliskościwaruneksąsiedztwa
zostałspełniony.Lecyjeśliidzieowzajemnepoznanieztymbyło
znaczniegorzej,aczasamiwręczkatastrofalnie.Mamywszakbardzo
wielerelacji,takżewspomnieniowych,którepokazująsiłędystansów
ibrakwiedzyonowychsąsiadach,którzypojawilisięnaPomorzupo
wojnie.Dotyczyłotochoćbyspołecznościukraińskiej,któraróżniłasię
wszystkim:kulturąmaterialną,językiem,religią,mentalnością,kuchnią,
nawetubiorem…Wielelatmusiałoupłynąć,zanimwykształciłysięin-
tegrującewięzisąsiedzkie.ZiemiaBytowskajesttegonajlepszymprzy-
kładem…Dlategoteżbardziejzasadnejestmówienieopowojennej
sytuacjinaPomorzuwkategoriizderzeniakultur,któratokategoria
wpolskiejsocjologiiietnologiifunkcjonujewbadaniachnadziemiami
zachodnimiipółnocnymijużodwielulat
18
.
Nicjednakniestoiwmiejscu.SytuacjakulturowaPomorzawostat-
nichlatachnieustanniesięzmienia.Wpływająnatorozmaitezjawiska
oznacznieszerszym,ogólniejszymzasięgu:pluralizacja,indywidualiza-
cja,słabnięciekanonukulturowego,ujawnionawielokulturowość,nowe
podejściedohistoriinajnowszejizmianywpamięcispołecznej(itejna
ziemiachzachodnich,itejdotyczącejcałejPolski),przebudzeniepro-
wincji,renesansregionów...ZjawiskatemająnaPomorzuswójspecy-
ficznywyraz,choćbydlatego,żemamytunietylkodoczynieniazpo-
szukiwaniemtożsamościregionalnejwobrębiecałejpomorskiejwspól-
noty(niechbytylkopotencjalnej,przyszłościowej)
19
,aletakżerenesans
subregionów,odrodzeniemałychwspólnotlokalnych,któretakżepo-
szukująswojegomiejscanakulturowejmapie.Awięcmamydoczynie-
niazrenesansemtożsamościnaKociewiuiwBorachTucholskich,pod-
kreślaniemswojejobecnościprzezmniejszościnarodowe,akcentowa-
niemwkładuwkulturęPomorzaśrodowiskkresowych,poszukiwaniem
własnejtożsamościnaŻuławach,Powiślu,ZiemiSłupskiej…Ioczywi-
ście,mamydoczynieniazetnicznymruchemkaszubskim.Jednym
słowemmożnapowiedzieć,żePomorzejestwstaniekulturowegopo-
budzenia(przebudzenia).Świadcząotymniezliczoneimprezyregional-
1111111
18
Patrz:J.Burszta,Z.Jasiewicz,ZderzeniekulturnaZiemiachZachodnichiPół-
nocnychwświetlemateriałówzewsikoszalińskich,nPolskaSztukaLudowa”,
1962,nr4;H.Ostrowska-Wójcik,Zderzenieregionalnychtradycjikulturowych
kształtowaniesięspołecznościwiejskichnaZiemiachZachodnichpo1945r.W:
Okulturzenawsi,red.J.Omelaniuk,Wrocław-Ciechanów1997,s.217-226.
19
B.Synak,Pomorskawspólnotaregionalnainstatunascendi.W:Regionwkon-
cepcjachteoretycznychidiagnozachempirycznych,red.M.Dziekanowska,J.Styk,
Lublin2008,s.91-100.
22