Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WielkiePomorze.KulturaisztukaSłupsk2013
RafałFoltyn
MuzeumPomorzaŚrodkowegowSłupsku
SZTUKAPRZEDCHRZEŚCIJAŃSKIEGO
POMORZAIPOŁABIANAWYBRANYCH
PRZYKŁADACHŚWIĄTYŃIMIEJSCSACRUM
Dawnewierzeniawpisałysięwproceswykreowaniaduchowościwie-
lunarodów.Wpływałynarozwójkulturyisztuki,byłyprzyczynąwielu
jejwytworów,odmuzyki,rzeźbyimalarstwa,potanieciśpiew.Stop-
niowosięrozwijając,przybierałycoraztobardziejrozbudowaneformy.
Jednąznichbyłapersonifikacjazjawiskwystępującychwprzyrodzie,
któraznalazławyrazwwyobrażeniachartystycznych.Skupiającsięna
przedmiociekultu,zaczętodoszukiwaćsięosobowejobecnościduchów
czybogówwrealnymświecie.Toimmiałybyćwytyczonemiejsca,wktó-
rychwyznawcamógłrozpocząćposzukiwaniasacrum,gdyżtowłaśnie
tamkosmicznesiłykumulowałyswojąmocznaczniebardziej.Mogłoto
byćtakżeswegorodzajuschronienieprzedkarązawykroczenie.Miej-
scamitegotypubyłyuroczyska,źródła,drzewa,wzgórza,częstoka-
miennekręgi(wnawiązaniudoPomorzaniekonieczniepozostałości
kręgówkamiennychGotówzamieszkującychteziemieprzejściowo
wwiekachIiIIn.e.),gdzieSłowianinzapośrednictwemkapłanaobco-
wałzeswoimiduchowymiprzewodnikami,mocami,którymhołdował,
czyduchamiprzodków.
ZanajstarszemiejscasacrumuSłowianuchodząświętegajeidą-
browy,dokładnieopisywanewwiekuVI,naktóryprzypadagłównysło-
wiańskietnos(migracjaiekspansjadonowychsiedzibpopodzialenatrzy
odłamySłowiańszczyzny,zktórychtrzeciego,północno-zachodniegopo-
tomkamiPomorzanie).HistorykbizantyjskiProkopzCezareiok.550r.
mówiłoformiehenoteizmu,żepośródichwielubóstwjednodoznaje
największejczcidemiurgbłyskawicy,jednakniepodajejegoimienia.
Siłynaturybyłyjednakupostaciowionejużwcześniej.Nadawanocechy
animistycznetworomprzyrody,astądjużbliskodowyobrażeńsakral-
41