Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DanielKalinowski
zbiorowościludzi,wreszciepodajeinformacjehistoryczneiprojekcjepełne
myśleniażyczeniowegoimitycznego.
Kaszubizzewnątrziodwewnątrz
RozprawaFlorianaCeynowyzostałanapisananajprawdopodobniej
wdrugiejpołowielatsześćdziesiątychXIXwiekuwspontanicznymakcie
redakcyjnym,choćpowieludoświadczeniachlekturowych.Możnatak
właśniesądzićzewzględunakompozycjępracyizawartościposzczegól-
nychjejczęści.Otopierwszacząstkabezjakiegokolwiekwstępualbo
przygotowaniametodologicznegoczytreściowegoodrazuwprowadza
czytelnikawszczegółyubioruKaszubów.Dokładniezaśfragmentówdo-
tyczytylkodwóchgruplokalnych:SłowińcóworazKabatków(z.IV,
s.62-64).Niewiadomo,dlaczegowłaśnieodnichzaczynasięrozprawa
Ceynowy.Wyglądatonaprzypadkowądecyzję,umotywowanąchęcią
umieszczenianieprzemyślanegoprzygotowanegomateriałuetnograficz-
negowjednymznumerównSkórbu”7.Chybażerozważymytutajrodzaj
projekcjikulturowejCeynowy,wedlektórejwłaśnietegrupyKaszubów
najwcześniejobcowałyztekstempisanympokaszubsku(wistociewję-
zykustaropolskimzpółnocnymielementamidialektalnymi),opublikowa-
nymdziękipracypastorówKrofeyaiBrüggemanna(Mostnika)8.
1111111
7OkreślenienSłowińcy”inKabatkowie”doczekałosiędyskusjidotyczącejzasadno-
ściichstosowania.Upraszczającówspórdokilkunajważniejszychpunktów,trze-
bazauważyć,żewprzekonaniuhistorykaZygmuntaSzultkinSłowińcy”oznaczają
nazwęnadanąKaszubomprzezpierwszychetnografówniemieckich,którzyznie-
kształciliterminnsłowiański”nansłowiński”.Niejesttozatemnazwaoryginalna,
tylkosztuczna,używanaprzezobcychbadaczy,chcącychwtensposóbodróżnić
kaszubskichewangelikówodKaszubów-katolików.ZkoleijęzykoznawcaJerzy
Trederuważał,żeterminnSłowińcy”maracjębytu,gdyżnawetjeślipowstałsztucz-
nie,tojednakmiałswoichnosicieli,awięcludżyjącywpółnocno-wschodniejczęści
powiatusłupskiego,ewangelicki,posługującysięlokalnąodmianąjęzykakaszub-
skiego.Patrzm.in.:Z.Szultka,StudianadrodowodemijęzykiemKaszubów,Gdańsk
1992;J.Treder,KomumożeprzeszkadzaćetnonimSłowińcy?[w:]ObrazyZiemi
Słupskiej.Społeczeństwo–administracja–kultura,red.A.Czarnik,Słupsk2003;
M.Filip,OdKaszubówdoNiemców.TożsamośćSłowińcówzperspektywyantro-
pologiihistorii,Poznań2012.
8DoMałegokatechizmuMarcinaLutrawydanegoprzezMostnikawpierwszejpoło-
wieXVIIwiekunawiązywałwięcCeynowa,publikującswoje:Pjncgłovnechwód-
dzałovEvangjelickjehoKatechizmu(...).Vdodatku:SpóvjedzeNobóżenstwoco-
dzenne,Świecie1861.
36
