Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wielokulturowość,separatyzmibudowapaństwanarodowegowTajlandii
netracji,określanyteżmodelemanglo-francuskim,stanowiłatrakcyjnywzorzecdla
wieluperyferyjnychobszarówświata42.
Wtymsamymczasiekształtowałasięalternatywna,npionowa”formułaewolu-
cjietni.CzęstoodnosisięonadoniewielkichwspólnotzEuropyWschodniej,Azji
iAfryki,zdominowanychprzezpotężnychsąsiadów.Peryferyjneelity,niejednokrot-
niewznacznymstopniuzasymilowanezkulturądominującą,zaczynałyponownieod-
krywaćlokalnetradycje,wierzeniaczyjęzyk.Restauracjalokalnychkulturpozwalała
naodzyskanieprzeznieutraconejdumyigodności43.Peryferyjneelity,jakwskazuje
Nairn,potrzebowałyjednakpoparciaspołecznego,atooznaczałoaktywizacjękultu-
ralnąlokalnychdrobnychkupców,urzędników,rzemieślnikówichłopów.Wwielu
wypadkachzmobilizowanepodkierunkiemmiejscowejinteligencjiczyurzędników
egalitarneetniewkraczałynatorybudowysuwerennychpaństwnarodowych,takjak
wprzypadkuPolakówczyNiemcówwEuropieorazBirmańczykówczySyngalezów
wAzji44.
Nagrunciefundamentalnegopodziałunaetnosymbolizmikonstruktywizmwe
współczesnymdyskursienatematnacjonalizmudokonujesięzasadniczegorozróż-
nieniaistniejącychnarodównawspólnotypolityczno-terytorialneietniczno-genea-
logiczne.Typowynaródterytorialnyczy-jakwoląinni-nobywatelski”opierasię
napowiązaniujegoczłonkówpoprzezfakturodzeniaizamieszkanianapewnym
obszarze,wspólnocieprawiobowiązkówwynikającychzjednegoobywatelstwa,
dodatkowointegrowanychprzezupowszechnianąwdominującymjęzykukulturę
masową.Naródnetniczny”jestopartygłównienamitologiiwspólnegopochodze-
niaorazprzywiązaniudodziedzictwahistorycznego,języka,zwyczajówitradycji
religijnej.Wkonsekwencjibarierywejściadonarodównobywatelskich”sąniskie,
awspólnotyte,wyznającnaogółzasadęiussoli,sąwzględnieotwartenaasymila-
cjęimigrantówigrupperyferyjnych.Przynależnośćdonarodówetnicznychwiąże
sięnatomiastzkoniecznościąszczegółowegoudowodnieniaswegopochodzenia.
Zgodniezzasadamiiussanguiniswspólnotyteprzyznająnobcym”conajwyżejsta-
tusmniejlubbardziejpożądanegogościa45.WiększośćnarodówAzjiWschodniej
ukształtowałasięwprawdziepodwpływemmodelunobywatelskiego”,wktórym
todecydującymczynnikiemnarodowotwórczymstałosięwspólneterytorium(geo-
-body)iaktywnośćnowoczesnychinstytucjipolitycznychpaństwa.Wewszystkich
niemalwypadkachhistorianobywatelskich”narodówwregioniepozostawałajednak
42EugeneWeber,PeasantsintoFrenchmen:TheModernizationofRuralFrance,1870-1914,Chat-
toandWindus,London1979,ss.95-115;JohnArmstrong,NationsbeforeNationalism,Universityof
NorthCarolinaPress,ChapelHill1982,ss.18-42;DonnanHastings,ThomasM.Wilson,Borders:
FrontiersofIdentity,NationandState,Berg,Oxford1999,ss.18-33.
43AnthonyD.Smith,NationsandNationalism…,ss.85-116.
44Tenże,NationalIdentity,UniversityofNevadaPress,Reno1993,ss.71-99.
45DavidMiller,OnNationality,OxfordUniversityPress,Oxford1995,ss.16-18;BrendanO’Leary,
SymposiumonDavidMiller’sonNationality,nNationsandNationalism”,2/1996,ss.409-451;Michael
Billig,BanalNationalism,Sage,London1995,ss.60-93;RogerBrubaker,NationalismReframed:Na-
tionhoodandtheNationalQuestionintheNewEurope,CambridgeUniversityPress,Cambridge1996,
ss.1-13.
