Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu

Andrzej Porębski

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-233-3024-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

242

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Porębski, Andrzej. Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010, 242 s. ISBN 978-83-233-3024-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Porębski, A.

T1 Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2010

SN 978-83-233-3024-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 5173, author = "Porębski, Andrzej", editor = "", title = "Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2010", address = "Kraków", isbn = "978-83-233-3024-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Porębski, Andrzej

ED -

TI - Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2010

SN - 978-83-233-3024-0

ER -

Netografia (standard APA):

Porębski, Andrzej. Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/wielokulturowosc-szwajcarii-na-rozdrozu-andrzej-porebski-5173.

wielokulturowość, tożsamość narodowa, Szwajcaria, historia Szwajcarii

Czy świat współczesny stawia tradycyjną szwajcarską wielokulturowość na rozdrożu, czy przeciwnie, tworzy dla niej nowe szanse? Choć autor nie odpowiada na to pytanie wprost, to jednak przeprowadzony przez niego dyskurs nie skłania do pesymizmu....

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-233-3024-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2010

Liczba stron:

242

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp12
Część I. HISTORYCZNY RYS FORMOWANIA SIĘ WIELOKULTUROWEGO NARODU SZWAJCARSKIEGO14
Rozdział 1. GENEZA WIELOKULTUROWOŚCI SZWAJCARII16
1.1. Kształtowanie się podłoża dla tradycyjnej wielokulturowości Szwajcarii (do 1291 roku)16
1.1.1. Czasy prehistoryczne16
1.1.2. Epoka celtycka17
1.1.3. Wpływy rzymskie i germańskie17
1.1.4. Dominacja wpływów germańskich18
1.1.5. Epoka frankijska19
1.1.6. Rozdrobnienie feudalne22
1.1.7. Podsumowanie podrozdziału 1.123
1.2. Narodziny i rozwój Konfederacji Szwajcarskiej do 1798 roku24
1.2.1. Konfederacja niemieckojęzyczna 1291?148124
1.2.2. Ekspansja na zachód i południe: początki wielojęzyczności31
1.2.3. Reformacja: religijne zróżnicowanie Konfederacji Szwajcarskiej37
1.2.4. Rozwój Szwajcarii francuskojęzycznej40
1.2.5. Podsumowanie podrozdziału 1.245
Rozdział 2. PIERWSZE PRÓBY INSTYTUCJONALIZACJI WIELOKULTUROWOŚCI SZWAJCARII. OD REPUBLIKI HELWECKIEJ DO PAŃSTWA ZWIĄZKOWEGO46
2.1. Problem języka47
2.2. Problem ludności żydowskiej47
2.3. Problem Kościoła katolickiego49
2.4. Unitaryzm czy federalizm? Sytuacja wewnętrzna Szwajcarii do 1815 roku50
2.5. W drodze ku nowej konstytucji. Polaryzacja społeczeństwa szwajcarskiego w latach 1815?184852
2.6. Konstytucja z 1848 roku55
2.7. Podsumowanie rozdziału 258
Rozdział 3. PROCESY GOSPODARCZE I SPOŁECZNE W SZWAJCARII W DRUGIEJ POŁOWIE XIX I NA POCZĄTKU XX WIEKU59
3.1. Sfera polityczna. Rewizja konstytucji w 1874 roku59
3.2. Rozwój gospodarczy61
3.3. Armia i szkolnictwo62
3.4. Imigracja63
3.5. Świadomość narodowa67
3.6. Szwajcaria w okresie I wojny światowej69
3.7. Podsumowanie rozdziału 371
Rozdział 4. SZWAJCARIA W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM I W LATACH II WOJNY ŚWIATOWEJ73
4.1. Sytuacja gospodarcza73
4.2. Sytuacja społeczna i polityczna74
4.3. Szwajcaria w okresie II wojny światowej79
4.4. Podsumowanie rozdziału 481
Rozdział 5. SZWAJCARIA W PIERWSZYCH DEKADACH PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ (DO LAT 70. XX WIEKU)82
Część II. WSPÓŁCZESNE PROBLEMY WIELOKULTUROWOŚCI W SZWAJCARII84
5.1. Zewnętrzna sytuacja polityczna84
5.2. Sytuacja gospodarcza i polityka wewnętrzna85
5.2.1. Powstanie kantonu Jura86
5.3. Problem obcokrajowców87
5.3.1. Meandry polityki ?otwartych drzwi?87
5.3.2. Polityka kwot imigracyjnych93
5.3.3. Problem azylantów94
5.3.4. Kryzys gospodarczy i koniec powojennej fali imigracyjnej95
5.3.5. Problem asymilacji, integracji, naturalizacji97
5.4. Podsumowanie rozdziału 599
Rozdział 6. PRZEMIANY SPOŁECZEŃSTWA SZWAJCARSKIEGO POD KONIEC XX I NA POCZĄTKU XXI WIEKU100
6.1. Fala imigracyjna w latach 80. XX wieku100
6.2. Zmiana międzynarodowego kontekstu migracji. Model trzech i dwóch kręgów imigracyjnych101
6.3. Problemu naturalizacji ciąg dalszy102
6.4. Nowa ustawa o obcokrajowcach i zmiana prawa azylowego104
6.5. Wybory parlamentarne 2007: ?Szwajcarska wojna owiec109
6.6. Podsumowanie rozdziału 6. Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu: próba bilansu otwarcia112
Rozdział 7. WIELOKULTUROWOŚĆ SZWAJCARII NA PŁASZCZYŹNIE RELIGIJNEJ114
7.1. Wprowadzenie114
7.2. Sytuacja Kościołów chrześcijańskich w Szwajcarii117
7.2.1. Kościół katolicki117
7.2.2. Kościoły ewangelicko-reformowane119
7.2.3. Kościoły ewangelikalne121
7.2.4. Inne grupy protestanckie122
7.3. Religie niechrześcijańskie123
7.2.5. Kościół prawosławny, Kościoły staroorientalne i wschodniokatolickie123
7.3.1. Judaizm123
7.3.2. Muzułmanie i islam124
7.3.3. Buddyzm127
7.3.4. Inne religie niechrześcijańskie127
7.4. Relacje wspólnot religijnych z Federacją i kantonami128
7.4.1. Uznanie publiczne (öffentliche Anerkennung )130
7.4.2. Uznanie publiczno-prawne (öffentlich-rechtliche Anerkennung )130
7.5. Szkoła publiczna a religia133
7.6. Partie polityczne w Szwajcarii wobec problemów wyznaniowych135
7.7. Podsumowanie rozdziału 7137
Rozdział 8. PLURALIZM JĘZYKOWY SZWAJCARII138
8.1. Wprowadzenie138
8.2. Instytucjonalizacja czterojęzyczności w Szwajcarii od 1848 roku139
8.2.1. Artykuł językowy w konstytucji z 1848 roku139
8.2.2. Pierwsza rewizja artykułu językowego142
8.2.3. Druga rewizja artykułu językowego143
8.2.4. Sprawa języka w nowej konstytucji federalnej (1996)146
8.3. Kwestia językowa w edukacji148
8.3.1. Problem języka angielskiego150
8.4. Wielojęzyczność z perspektywy poszczególnych grup językowych154
8.4.1. Szwajcaria niemieckojęzyczna154
8.4.2. Szwajcaria francuskojęzyczna158
8.4.2.1. Sytuacja językowa159
8.4.2.2. Röstigraben161
8.4.3. Szwajcaria włoskojęzyczna165
8.4.3.1. Kwestia językowa166
8.4.3.2. Sytuacja społeczna168
8.4.4. Szwajcaria retoromańskojęzyczna169
8.4.3.3. Organizacje kulturalne169
8.4.4.1. Rys historyczny169
8.4.4.2. Standaryzacja języka retoromańskiego172
8.4.4.3. Edukacja174
8.4.4.4. Sytuacja ludnościowa i językowa Gryzonii na początku XXI w175
Rozdział 9. WIELOKULTUROWOŚĆ I TOŻSAMOŚĆ JAKO PRZEDMIOT REFLEKSJI SOCJOLOGICZNEJ180
9.1. Podstawowe pojęcia w analizie wielokulturowości182
9.1.1. Wielokulturowość jako opis rzeczywistości182
9.1.2. Wielokulturowość jako ideologia i polityka185
9.2. Antynomie wielokulturowości189
9.1.3. Wielokulturowość w przestrzeni i w czasie189
9.2.1. Uniwersalizm versus etnocentryzm189
9.2.2. Wartość versus zagrożenie191
9.3. Tożsamość w kontekście wielokulturowości193
9.3.1. Kategorie analizy tożsamości193
9.3.2. Antynomie tożsamości195
9.3.3. Niemonokulturowy charakter współczesnych tożsamości196
Rozdział 10. ROZDROŻE SZWAJCARSKIEJ WIELOKULTUROWOŚCI199
10.1. Modele wielojęzyczności199
10.1.1. Początki wielojęzyczności: wielokulturowość imperialna199
10.1.2. Początki wielojęzyczności stowarzyszeniowej200
10.1.3. Wielojęzyczność stowarzyszeniowa dopełniona202
10.1.4. Wielokulturowość ad extra; między modelem imperialnym a konserwatywnym203
10.2. Modele wielowyznaniowości204
10.2.1. Początki wielowyznaniowości: między modelem imperialnym a stowarzyszeniowym204
10.2.2. Wielowyznaniowość zwielokrotniona206
ZAKOŃCZENIE208
BIBLIOGRAFIA216
INDEKS OSÓB230

Częśćpierwsza:Historycznyrysformowaniasięwielokulturowegonarodu...

1.1.2.Epokaceltycka

OdIIIw.p.n.e.CeltowiebyliwypieranizPółwyspuApenińskiegonapółnoc.

WtedyteżnaterenachSzwajcariipowstałyichpierwszeośrodkimiejskie:Ber-

no,Genewa,Bazylea,wformietzw.oppidum,czylicentrumpełniącegodla

plemieniafunkcjęhandlową,obronnąipolityczną4.OdIIw.p.n.e.inwazjaple-

mionceltyckichnabrałaimpetu.„TerenyJuryiśrodkowączęśćWyżynySzwaj-

carskiejzajęłoplemięzwaneHelwetami,jedyniewschodnieAlpyuchroniły

sięodinwazjiceltyckiej,gdyżRetowie,bitneplemięgórskie,niedopuszczali

obcych”5.Wroku107p.n.e.celtyckieplemięHelwetówpokonałopodAgen

(południowo-zachodniaFrancja)legionyrzymskiepodwodząkonsulaCassiusa

Longinusa6.

WpołowieIw.p.n.e.rozwinęłasiętzw.kulturalateńska(odnazwymiej-

scaznaleziska–LaTènenadJezioremNeuchâtel),którejtwórcamibyłyple-

mionaceltyckie.WdrugiejpołowieIw.p.n.e.terenyzachodniejSzwajcarii,za-

siedloneprzezCeltów,znajdowałysiępodwpływemkoloniigreckiejMassilia

(Marsylia)7.

Osadnictwowokresieprzedrzymskimniemajednakjeszczebezpośrednie-

gozwiązkuzkształtemludnościowymdzisiejszejSzwajcarii.Obszartennie

wyodrębniałsięjakosamodzielnacałość8.Doczasuokrzepnięciapierwszejfe-

deracji(1350–1450)niewyróżniałsięspójnościączytopolityczną,językową,

kulturową,czygospodarczą9.NienależytakżetraktowaćHelwetówjakoodle-

głychprzodkówwspółczesnychSzwajcarów,awkonsekwencjisłynnejpróby

przesiedleniasięHelwetównazachódw58r.p.n.e.zawydarzeniezeszwajcar-

skiejhistorii10.

1.1.3.Wpływyrzymskieigermańskie

PocząwszyodkońcaIIw.p.n.e.plemionahelweckieorazpozostalimiesz-

kańcyterenówdzisiejszejSzwajcarii(czyliRetowieiLepontyjczycy)dosta-

walisięnajpierwworbitęwpływówrzymskich(odpołudnia),apotemger-

mańskich(odpółnocy).TowłaśnienapórAlemanówskłoniłHelwetówdo

wspomnianegopowyżejposzukiwanianowychterenówosadniczychwGa-

4PierreDucrey,Vorzeit…,s.49;zob.takżeJean-BaptisteDuroselle,Europa.Historianarodów,

WydawnictwoHoryzont,Warszawa2002,s.44.

5JerzyWojtowicz,HistoriaSzwajcarii,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław1989,s.13.

6ArturBaur,Szwajcarskifenomen,WiedzaPowszechna,Warszawa1992,s.14.

7WernerMeyer,HeinzDieterFinck,DieSchweiz…,s.13.

8WtejsprawienainnyaspektkładzienaciskPierreDucrey,pisząco„dwóchstałychelemen-

tach”łączącychczasystarożytnezdniemdzisiejszymSzwajcarii–spójnościterytorialnejobszaru

(naturalnegranice,wyznaczoneprzezRen,JezioroGenewskieiRodan)ijegoznaczeniugospodar-

czymjakokrajutranzytowegoimiejscaspotkania,zob.PierreDucrey,Vorzeit…,s.54–55.

9UlrichImHof,GeschichtederSchweiz[HistoriaSzwajcarii],VerlagW.Kohlhammer,Stutt-

gart–Berlin–Köln1991,s.11.

10WernerMeyer,HeinzDieterFinck,DieSchweiz…,s.15.

Brak wyników

Wielokulturowość Szwajcarii na rozdrożu

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra