Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Dialektwjęzykachangielskimipolskim
29
chłopów”,którąnazwał„dialektemludowym”50.KarolDejnanato-
miastzdefiniowałdialektjako:„Typjęzyka,odznaczającysięze-
społemcechdialektalnych,jakiekoncentrująsięnapewnejczęści
terytoriumjęzykowegoorazwspółdecydująowyodrębnieniusię
etnicznejgrupyludnościowejodjejpobratymców”51.Cechadialek-
talnazkoleitoinnowacjawrozwojudanegojęzyka,wytworzona
wpewnejodrębnejgrupieetniczno-językowej,alenierozszerzona
nacałeogólnonarodowościoweterytoriumjęzykowe520
JakpiszeDejna,natereniedzisiejszejPolskidoszłowwyniku
przedhistorycznychprzesunięćmigracyjnychczęściludnościpra-
słowiańskiejdowytworzeniaodrębnychcechkulturowychiwła-
ściwościjęzykowychogeograficznieograniczonychzasięgach.
Wtensposóbwyodrębniłysiępaństwaplemiennezorganizowa-
neprzezzespołyplemionPomorzan,Mazowszan,Polan,Wiślan
iślęzan.GrupytezjednoczyłysięwciąguXwieku,tworzącpań-
stwopiastowskie,aleodrębnośćregionalna,wspomaganaprzez
czynnikifizjograficzne,administracyjneikulturowe,prowadziła
donarastaniajęzykowychwłaściwościoograniczonymzasięgu.
Wwynikutegoprocesudoszłodouformowaniasięposzczegól-
nychregionalnychzespołówcechdialektalnych,czylidialektów:
kaszubskiego,mazowieckiego,wielkopolskiego,małopolskiego
iśląskiego530
NiecoinaczejzróżnicowaniejęzykoweopisałUrbańczyk,który
zdefiniowałdialektludowywodniesieniudodwóchinnychodmian
języka:gwaryinarzecza.Uwydatniającpewienbrakścisłości
wterminologii,badaczokreśliłdialektjakozespółgwar.Funkcję
nadrzędnąwstosunkudodialektupełninarzecze
54
.Urbańczykwy-
różniłnastępującezespołygwar:małopolski,śląski,wielkopolsko-
-pomorskiimazowiecki,atakżezespółnowychdialektówmie-
szanychnaZiemiachOdzyskanychizespółgwarkaszubskich
55
0
50S.Urbańczyk,Zarysdialektologiipolskiej,Warszawa1984,s.9.
51K.Dejna,Dialektypolskie,dz.cyt.,s.14.
52Tamże.
53Tamże,s.235.
54S.Urbańczyk,Zarysdialektologiipolskiej,dz.cyt.,s.10.
55Tamże,s.72.
