Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iniemaznaczenia,żeprecypitacjaofiarymożeniekiedyprzybieraćszczególnąformę.
Ofiarymiałybyćwówczasreprezentowanetak,jakżyczylisobiesprawcy:jakoosoby,
któreprzyczyniłysiędozbrodniiponosiływinęzaswojąklęskę.Onebowiemprowo-
kowały,spiskowałyibyłytaknaiwne,żestałysięofiarami,zasłużyływięcnaswójlos.
WtejsytuacjiA.PorterfieldiR.Talbertmogliwymienićuwagę,że:njestzadziwiające,
jakwielupotencjalnychmordercówokazałosięofiarami”23.
H.vonHentig,przejmującbuławęprecypitacjiofiar,dokonałciekawejtaksonomii
ofiarmorderstw,którazawierałanastępującetezy:
1.osobomwdepresjinbrakzwykłejrozwagiidyskrecji”;
2.osobychciwezyskunniemajązahamowańidobrzeuzasadnionychpodejrzeń”;
3.osobybezczelneibezmyślnensąobciążonekobiecymisłabostkami”;
4.
osobytypudręczycielnwprymitywnysposóbrozwiązująkonfliktyprzezanihilację
ichprzyczyn”
.
Mimobrakurównowagiprecypitacjaofiarwywarławpływnarozwójteoriiwikty-
mizacjikryminalnej.ZpewnościązainspirowałapionierskiebadaniaautoraPatternsin
CriminalHomicide(Wzorcezabójstwkryminalnych)socjologaM.E.Wolfganga
24
,który
stwierdził,żevonHentigstworzyłnajbardziejużytecznąteoretycznąbazęanalizysto-
sunkusprawca-ofiara25.JedenzjegonaśladowcówN.Avisondowodził,żerolaofiary
nieograniczasiędoprecypitacjiprzestępstwa26.Ofiaramożeprzyczynićsięwróżny
sposóbdointerakcjipoprzedzającejagresję,doaktywnegouczestnictwawzdarzeniu.
Pierwszeruchywiktymologiczneponiosłyporażkęnietylkowzwiązkuzprotesta-
micodoznaczeniawiktymizacji,płciiwładzy,lecztakżewskutektworzeniaprzeciw-
stawnejfeministycznejkryminologii.Wartotuprzytoczyćrównieżstanowiskovon
Hentiga,żenprzyzwyczailiśmysięwierzyć,żewymuszonygwałttoczynbezpomocy
iwspółdziałaniaofiary,aleczęstozdarzasięwspółdziałaniemiędzyofiarąisprawcą”
.
Gdywlatachosiemdziesiątychidziewięćdziesiątychfeminizmustabilizowałsię,
stałosięmożliwe,bykobiety-kryminolodzynabrałykrytycznegodystansudowcześniej-
szychtwierdzeńizaczęłypoddawaćjerewizji.Istniałatroskaowiktymizacjękobiet,
któracałkowicieprzesłoniłaaktyprzestępczekobietwobecmężczyzn,jakbyonibyli
wyłączniesprawcami,anigdyofiarami27.Wieluautorówpodałoprzykładymężczyzn
nietylkojakoofiardomowejprzemocy,lecztakżegwałtu28.
Obszernebadaniaofiarwramachempirycznejwiktymologiiprzeprowadzononaj-
pierwwStanachZjednoczonych,wzwiązkuzrozruchamiwlatachsześćdziesiątych
23
A.Porterfield,R.Talbert,Mid-CenturyCrimeinOurCulture,FortWorth,TX1954.
24
M.E.Wolfgang,PatternsinCriminalHomicide,Philadelphia1958.
25
Za:K.Polk,WhenMenKill,Cambridge1994.
26
N.Avison,Victimsofhomicide,w:Victimology:ANewFocus,red.I.Drapkin,E.Viano,Lexington,MA1973.
27
L.Clark,D.Lewis,Rape:ThePriceofCoerciveSexuality,Toronto1977.
28
M.Shaw,Conceptualisingviolencebywomen,w:GenderandCrime,red.R.Dobash,R.Dobash,L.Noaks,
Cardiff1995.
Teoretyczneperspektywywiktymizacjikryminalnej
25