Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Niejestłatwo,stwierdziłkiedyśE.Sagarin,podzielićświatnaofiaryiprzestępców.
Ściganyzbiegjestofiarą,leczniątakżeosoby,któreograbił.Równieżścigający,
decydenciiopresyjnipolicjancimogąbyćofiarami10.
Radykalnikryminolodzywoląmówićoprzestępstwiejakoefemerydziespołe-
czeństwakapitalistycznego,urazieklasowymbądźprostejrebelii11,któranieutrzyma
sięwobecnadchodzącegosocjalizmu.Wwarunkachkapitalizmubardziejpalą-
ceproblemy:walkaklas,rasizm,strukturalnaopresjaieksploatacja
12
.Radykalna
kryminologiapowstaławStanachZjednoczonychwlatachsześćdziesiątychXXwieku,
kiedyruchypolityczneatakowałyamerykańskieinstytucjeibyływidoczneendemicz-
neprzyczynynierównościpłciowych,rasowychiklasowych.Rozwijałasiętermino-
logiamoralnejkrucjaty,moralnejpanikiicenzury,abyusunąćpowszechnystrach
przedprzestępczością,czylicośideologiczniemanipulowanegoiirracjonalnego
13
.
Jeżelipojawiłysięautentyczneofiary,tobyłyto:zubożonyproletariat,niższerasowo
klasy,ofiaryprzestępczościkorupcyjnejorazwięźniowieiprzestępcy,którzystawali
sięrzeczywistymiofiaramiklasowegospołeczeństwaijegorepresyjnegosystemu
wymiarusprawiedliwości14.
ShorterOxfordEnglishDictionarydefiniujeofiaręjakoosobępoświęcającąsię(sacri-
fice),osobęzabitąbądźtorturowaną,osobępoddanąokrucieństwu,opresjibądźinne-
muprzykremu,nieuczciwemutraktowaniulubcierpiącąśmierć,rany,zniszczenieitp.
Istniejekonwencjonalnyopisgenezyirozwojuwiktymologii.Ichociażjestmiejsce
dodyskusjioszczegółachtejdziedzinynauki,tosamajejakceptacjawywarłakształtu-
jący,akademickiiideologicznywpływnajejrozwój,którynależytraktowaćpoważnie
15
.
Wiktymologia,cojeststalepowtarzane,powstałamniejlubbardziejniezależniewla-
tachczterdziestychXXwieku,ajejtwórcamibyli:prawnikrumuńskiB.Mendelsohn
16
,
profesorprawauniwersytetupaństwowegoColoradoBoulderH.vonHentig,krymi-
nologwęgierskidziałającywAnglii,anastępniewStanachZjednoczonychS.Schafer17
orazpsychiatraniemiecko-amerykańskizwalczającykorupcyjneicywilizacyjnewpły-
wywydawnictwkomiksowychF.Wertham18.BadaczezWorldSocietyofVictimology
przyznają,żewiedzawiktymologicznacierpinietylkozpowodujejnieszczęśliwych
początkówjakokapryśnasubdyscyplinakryminologii,lecztakżedlatego,żejejprzed-
miot(ofiary)zostałobarczonynegatywnymwizerunkiem,którymieściwsobiesta-
tussłabości(weakunderdog).Wiktymologianiemawagiteoriiakademickiejbędącej
10
S.Cohen,Guilt,justiceandtolerance,w:DeviantInterpretations,red.D.Downes,P
.Rock,Oxford1979.
11
E.Hobsbawn,PrimitiveRebels,Manchester1971.
12
P
.Hillyard,J.Sim,S.Tombs,D.Whyte,Leavinga„stainuponthesilence”:Contemporarycriminology
andthepoliticsofdissent,nBritishJournalofCriminology”2004,Vol.44(3),s.369-390.
13
14
H.S.Becker,op.cit.
F.Pearce,CrimesofthePowerful:Marxism,CrimeandDeviance,London1976.
15
M.Maguire,Theneedsandrightsofvictimsofcrime,nCrimeandJustice”1991,Vol.14,s.363-433.
16
B.Mendelsohn,Theoriginofthedoctrineofvictimology,nExpertaCriminologica”1963,Vol.3,s.239-245.
17
S.Schafer,TheVictimandHisCriminal:AStudyinFunctionalResponsibility,NewYork1968.
18
F.Wertham,TheShowofViolence,NewYork1949.
Teoretyczneperspektywywiktymizacjikryminalnej
23