Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mechanizmfunkcjonowaniarelacjiofiara-sprawcaczynuprzestępnego.Nagruncie
rozpoznaniatychzjawiskmożnadopieromówićoprofilaktycewiktymologicznej,którą
będętutraktowałjakorównorzędnyelementsystemuwszystkichśrodkówprewencji
zjawiskpatologii.
Zpunktuwidzeniastrategiiprewencjiwszystkiewymienioneelementyanalizy
zjawiskawiktymologiinależysprowadzićdookreśleniapotencjałuwiktymogennego.
Narazieużyjęwstępnejjegodefinicji:potencjałwiktymogennytotakisystemcech
jednostki,grupy,makrostrukturyspołecznej,organizacjiinstytucjonalnej,organizacji
państwowejorazcechwarunkówżycia,któryprowadzidopowstawaniazagrożenia,
przyczymwiktymizacjamożebyćcechąimmanentnąlubkontekstową.
bardzoogólnądefinicjęmożnauszczegółowićwtokudalszychrozważań.Jestona
przydatnadosformułowaniatezyoniezbędnościzastosowaniawbadaniachpodejścia
teoretycznego,dostatecznieogólnego,abynieuronićjakiegośobszarubadań,irówno-
cześniedostatecznieszczegółowego,bymożnabyłomówićosystemiewzajemniepo-
wiązanychelementów.Dziękiteoriisystemuniepominiemyżadnegoelementuanalizy
wiktymologicznej.Systemwrozumieniukulturowymdajemożliwośćprzeprowadzenia
analizyczynnikównaróżnychpoziomachogólnościiszczegółowości,zawszejednak
wtakisposób,abybyłyuchwyconezwiązkifunkcjonalnemiędzyczynnikami,tozna-
czysekwencjeprzyczynowo-skutkowe.Wtensposóbposzczególnecechypotencjału
wiktymogennego-wyselekcjonowanedlacelówpraktycznych-zawszeopisywane
wkategoriachprzyczyny,sprawczejsiłyaparatustymulującego,skutkówwystępowa-
niawkontekścieinnychcech,bodźcówuruchamiającychdanącechęjakowiktymo-
gennąibodźcówlikwidującychwiktymogennośćdanejcechy.
Wpojęciunsystem”mieścisięokreśleniejegoelementówjakomającychcechy:
sprawczemechanizmufunkcjonowaniabądźkontekstowerównorzędnewobecme-
chanizmufunkcjonowania,bądźstanowiącekatalizatormechanizmufunkcjonowania,
wreszciebędącewpoluotoczkimechanizmufunkcjonowania.Przyjęcieznaczeniowego
inwentarzaelementówdanegosystemumaznaczeniepodwójne.Popierwsze,dajenam
obrazmechanizmufunkcjonowaniapozwalającegoprzewidywaćzachowaniewsytu-
acjistabilizacjiinnychsystemów,zktórymirozpatrywanysystemwchodziwzwiąz-
kiczynnościowe.Powtóre,pozwalanaprzewidywaniezmianyznaczeniaelementów
danegosystemuwtedy,gdyzmiananastąpiwinnychsystemach,zktórymiomawiany
systemwchodziwzwiązkiczynnościowe.
Potencjałwiktymogennywiążesięnietylkozesferążyciaspołecznego.Pojęcieto
odnosisięrównieżdotakichelementów,jak:przestrzeń,przyroda,przedmioty,or-
ganizacjażycia.Tezatawymagawyjaśnienia.Człowiekdziałającywświeciewartości
będącychprzedmiotempożądania,azarazemograniczonychcodoilościipoziomu,
swojeoczekiwaniażyciowekierujenapewiendynamiczniezmieniającysięzespółsym-
boligratyfikacyjnych.Doelementów,któremajązaspokajać(gratyfikować)potrzeby
człowieka,należą:określonaprzestrzeńzjejwielkościąistrukturą,przedmioty,sytu-
acje,osobyluborganizacjeorazprzyrodazjejznamionamiklimatycznymiiwalorami
38
1.Ogólnezagadnieniawiktymizacjikryminalnej