Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
estetycznymi.Wantropologiikulturowejnazywasiętokoszykiempotrzeb,awocze-
kiwaniachczłowiekaodpowiadamukoszykmożliwości.
Niematakiejwartościmaterialnejczyniematerialnej,którawpewnychukładach
dlaokreślonychosóbniebyłabyprzedmiotemszczególnegopożądania.Oczywistośćta
przybliższymrozpatrzeniumaogromnąnośnośćrefleksjidlarozważańwiktymologicz-
nych.Jeżelizatemdanawartośćsymbolizujedlajednostkizaspokojeniepotrzebwedług
przyjętegowzoru,jeżelipotrzebaposiadaniatejwartościjestbardzowysokousytuowana
whierarchiipotrzebijeżeliosiągnięcietejwartościjestszczególnietrudne-tomożna
sięspodziewać,żebędzieonapozyskiwananadrodzedewiacyjnejbądźnielegalnej.
Możnapostawićhipotezę,żepotencjałwiktymogennydanejkulturypozostaje
wprostejzależnościodtego,nailedostosowanedosiebietrzyelementystandardu
kulturowego:potrzeby,wzoryzaspokojeniapotrzebimożliwościzaspokojeniatych
potrzeb.Potencjałtenmożebyćrozpatrywanynaróżnychpoziomachogólnościiszcze
-
gółowościwodniesieniudokulturyjakocałościorazwodniesieniudostandardów
kulturowychjednostek.PowołamsiętunazasygnalizowaneprzezB.Malinowskiego,
aopracowaneteoretycznieiegzemplifikowaneempirycznieprzezuczniówszkoły
prof.A.WaligórskiegozUniwersytetuJagiellońskiegowKrakowiepojęciestandardu
kulturowego.Teoriataoraztechnikaheurystycznaokreślająstandardkulturowyjako
sposóbzachowaniasięczłowieka,grupyspołecznejbądźmakrostrukturyspołecznejna
drodzezaspokajaniapotrzeb.Jesttopojęciedynamiczne,odnoszącesiędofunkcjono-
waniasystemuzaspokajaniapotrzebzarównowdanymmomenciehistorycznym,jak
iwujęciachporównawczych.Dlakryminologiitermintenmaznaczeniemetodolo-
giczne.Nadrodzeanalizyantropologiczno-kulturowejmożnaoczekiwaćuzyskaniaod-
powiedzinapytaniedotycząceetiologiizjawisk,wtymrównieżzjawiskawiktymizacji.
Potencjałwiktymogennymieściłbysięwtejteoriijako:
1.
rodzajnieadekwatnościwewnętrznejelementówstandardukulturowegowujęciu
statycznym;
2.rodzajwtórnejnieadekwatnościwewnętrznejelementówstandardukulturowe-
gowujęciudynamicznym.
Ujęcietookreślapotencjalnąwiktymogennośćsytuacjispołecznych.Żebymogła
zaistniećsytuacjarzeczywistegopatologicznegolubprzestępczegozachowania,wpo-
luświadomościiwpolumożliwościmusiistniećjakiśrodzajrozwiązaniasytuacji
dysfunkcyjnej(określonejwpkt1i2),uznawanyprzezsystemymoralnyiprawnyza
niewłaściwy.Wujęciuprofilaktykinależysytuacjęodwrócić:abyniemogłozaistnieć
zachowaniepatologicznelubzachowanieprzestępcze-wpoluświadomościspołecznej
iwpolumożliwościspołecznychmusiistniećjakiśrodzajczyzespółrodzajówrozwią-
zywaniasytuacjidysfunkcyjnej,uznawaneprzezsystemymoralnyiprawnyzawłaściwe.
Powyższerozważaniateoretyczneniezbędnedoprzeprowadzeniaanalizyzja-
wiskadysfunkcjiwiktymologicznej.Niekażdyjednakrodzajdysfunkcjistandardu
kulturowegojestnośnikiemwiktymizacji.Reakcjanapoczuciebrakulubniewygody
Potencjałwiktymogennyipodatnośćwiktymizacyjna
39