Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Chodzioudowodnienie,żesytuacjętęwywołujądyskusjeipolitykaprowadzonaza-
równoodnośniedoofiar,jakidoichpodatnościnawiktymizację,któreniesąnatu-
ralnebądźniezależneodideologicznychiekonomicznychinteresów.Właśnieanaliza
tychinteresówjestużywanawrozważaniachokoncepcjinidealnej”ofiaryipodatności
nastaniesięofiarą.Idealnaofiarawtypowysposóbjestrozumianajakoosobanzasłu-
gująca”nabycieofiarąiujmowanapojęciowojakotenrodzajofiary,którywywołuje
nasząempatięidlaktórejusługiorazpomocsąusprawiedliwione59.
ZdaniemN.Christietaidealizacjastwarzaniewłaściwyobrazofiaryi-odpowied-
nio-przestępcy
60
.Ofiaryniezawszesądobre,aprzestępcyniezawszeźli.Idealnaofiara
jestabstrakcjątego,ktomabyćofiarą.Dlategobadaczaidealnaofiaratoosobasłaba,
godnaszacunku,niewinna,niepowiązanazesprawcąizdolnaudowodnićswojątoż-
samośćjakonidealną”
.Takonstrukcjaofiaryidealnejjestsilnieulokowanawcechach
samychofiaroraznadalważnaiinstruktywna,jeślimasięnamyśliwiktymizację.
PowielulatachodukazaniasięoryginalnejpracyN.Christiego(1986)powstałajednak
potrzebawzięciapoduwagęspołecznychiekonomicznychwarunków,którekształtują
inadająznaczenietemu,corozumiesiędziśprzezidealnąofiarę.
Podatnośćnastaniesięofiarąmaróżneznaczeniairóżnąhistorięwodniesieniudo
wiktymizacjikryminalnej.Znaczenietonaogółrozważanowkontekściestrachuprzed
przestępczością
61
.M.Killiaspodajeużytecznątaksonomiępodatnościzawierającąele-
mentyfizyczne,społeczneisytuacyjne,które-mimożepojawiająsięwdyskusjiostra-
chuprzedprzestępczością-podkreślająto,costanowiróżneaspektytejpodatności62.
Istotępodatnościbądźskłonnościkształtująwarunkibytubiologiczne,środowiskowe
ikulturowe.Podatnośćnastaniesięofiarączęstojestwykorzystywanadowyrażenia
poziomuryzykadotyczącegopewnychgrupbądźjednostek.Imwiększapodatność,
tymbardziejsąonenarażonenaryzykowiktymizacji.Możeteżbyćwykorzystanado
określeniapoziomukrzywd,jakichdoznająofiarywskutekwiktymizacji.Zarazemim
większywpływiwiększekonsekwencjewiktymizacji,tymbardziejpodatnajestnanią
danaosoba.Podatnośćnawiktymizacjęmożnawięcmierzyćnadwuosiach:ryzyka
ikrzywdy.Naprzykładmłodzimogąsięznaleźćwsytuacjiwysokiegoryzykainiskiego
poziomukrzywd,osobystarszezaśodwrotnie-wskaliniskiegoryzyka,awysokich
krzywd.Dogrupywysokiegoryzyka,jakiewentualnychdużychkrzywdzaliczanesą
osoby:mającemałydochód,żyjącejakosingle,niemogącewieleuczynićdlaprewencji
swejwiktymizacjiiczęstobardziejpodatnenakrzywdę63.
59
B.Spalek,CrimeVictims:Theory,PolicyandPractice,Basingstoke2006.
60
N.Christie,Theidealvictim,w:FromCrimePolicytoVictimPolicy:ReorientingtheJusticeSystem,
red.E.A.Fattah,London1986.
61
C.Hale,Fearofcrime:Areviewoftheliterature,nInternationalReviewofVictimology”1996,Vol.4(3),
s.79-151.
62
M.Killias,Vulnerability:Towardsabetterunderstandingofakeyvariableingenesisoffearofcrime,nViolence
andVictims”1990,Vol.5(2),s.97-108.
63
M.Maguire,T.Bennett,BurglaryinaDwellingś,op.cit.
Potencjałwiktymogennyipodatnośćwiktymizacyjna
45
