Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.KoNTEKsTyAMERyKAnsKiE
wkontekścieznaczącychzmianspołecznychiekonomicznychwtrudnymdla
AmerykiokresieNewDeal,przedstawiłaKatherinaPandorawksiążceRebels
withintheRanks5:Psychologists’CritiqueofScientificAuthorityandDemocratic
RealitiesinNewDealAmerica(Pandora,1997).Owymibuntownikamiwystępu-
jącymizkrytykąpsychologiiakademickiejbyliGordonAllport(1897-1967),
LoisBarclayMurphy(1902-2003)orazGordonMurphy.
Murphyzwracawiększąuwagęnarolęhistoriiwogóleorazkulturowych
uwarunkowańwhistoriinaukiipsychologiiniżBoring.Uwzględnianp.rolęod-
kryćgeograficznychirewolucjiprzemysłowejwrozwojuwspółczesnejnauki
orazznaczenieuniwersytetówniemieckich,wtymrównieżkoncepcjiWissen-
schaftwniemieckimmyśleniuopoznaniu.Murphyinterpretujewspółczesną
psychologięwszerokiejperspektywiezwiązkówmiędzyróżnyminaukami
XIXw.Jegozdaniemdopowstaniapsychologiidoszłodziękiinterakcjommię-
dzyfizjologiąeksperymentalną,psychiatrią,teoriąewolucjioraznaukamispo-
łecznymi.Rozwójpsychologiiwidzirównieżprzezpryzmatproblematykiwyni-
kającejzhistoriifilozofii,alepodkreśla,żebyłonstaleuzależnionyodpostępu
naukprzyrodniczychirozwojumetodstatystycznych.Swojąnarracjęorozwoju
psychologiirozpoczynaodXVIIw.,uznająctenokreszapocząteknowożytnej
koncepcjinauki,idoprowadzadopowstaniapsychoanalizy,psychologiipostaci
orazbehawioryzmu.Wjegoopinii:nBehawioryzmstajesięwpewnychkręgach
poprostunazwąpsychologiimechanistycznejlubzostałzredukowanywyłącznie
donaciskukładzionegonaobiektywizm,wprzeciwieństwiedodanychsubiek-
tywnych”(Murphy,1929,s.278).
ZdaniemPandoryistotapostawyMurphy’egowobecbehawioryzmupolegała
natym,żewidziałwnimzapowiedźuczynieniazpsychologiinaukiobiektywnej,
podobnejdonaukprzyrodniczych,wktórejwszystkiedanebędąmogłybyćwe-
ryfikowanenawzóreksperymentuprzyrodniczego(Pandora,1997).Podkreślał
znaczeniemetodstatystycznychwpsychologii,uważającjezakontynuacjętra-
dycjieksperymentalnej.Byłzdania,żekwantyfikacjawogóle,amatematyza-
cjawszczególności,stanowiwaruneksinequanonnaukowegouprawiania
psychologii.Zastanawiałsięjednak,czyniektóreformyosobistegodoświadczenia,
5
Wyrażenienbuntownicywszeregach”PandorazapożyczyłaodGordonaAllporta,któryużył
tegookreśleniawksiążcePersonality:APsychologicalInterpretation(Allport,1937a),opisując
przedstawicielipsychologiipostaci:nWielubuntownikówwszeregachpsychologiiogólnejatako-
wałojejmocnouzasadnionezałożenie,żewłaściwymidanymidlanaukisąelementyoderwaneod
indywidualnegodoświadczenia”(s.15-16).
23
