Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Wstęp
sięupodstawsamegopojęciaprzestrzenirozumianejjakoukładodrębnych
iwspółistniejącychpozycji,zewnętrznychwobecsiebie,definiowanychprzez
relacjęwzględemsiebie,przezwzajemnązewnętrzność,przezrelacjebliskości,
sąsiedztwaluboddalenia,atakżeprzezrelacjehierarchiczne,takiejak»powyżej«,
»poniżej«i»pomiędzy«”(Bourdieu2009:15).
Pozycjespołeczneniemusząbyćrozumianewkategoriachklasowych;będą
takimiobiektywniedopierodziękiwstąpieniuwodpowiednierelacjeopozy-
cyjne.Tapropozycjaotwieranowąperspektywębadawcząwłaśniedlatego,że
warunkiemudziałuwklasieniejestświadomośćklasowa,tradycyjnierozumiana,
ajedynieświadomośćopozycjiwkategoriachdominacjiipodporządkowania.
Bourdieupiszewprawdzie(np.wcytowanymwykładziezJaponiiiwefrag-
mencie,któryprzytoczęponiżej),żerelacjemogąbyćrównorzędne(neutralne),
jednakgdywinnymmiejscukrytykujestrukturalizmjęzykoznawczy(zktórego
wieleczerpie,akcentującopozycjęjakowarunekznaczenia),uważa,żebłędem
językoznawców,korzystającychzdorobkuFerdinandadeSaussure’a,byłotrak-
towaniemówienia(parole)jakoprzekazuneutralnego-niejesttak,ponieważ
n[k]ażdawymianajęzykowazawierateoretycznąmożliwośćaktuwładzy,ito
tymbardziej,jeślisięangażująwniąpodmiotyzajmująceasymetrycznepozycje
wdystrybucjiodpowiedniegokapitału(…)każdyaktekspresjijęzykowejjest
aktemwładzy,jakkolwiekbytobyłoukryte.(…)Każdyaktmowy,każdydyskurs
jest(…)produktemzetknięciasięhabitusujęzykowegozrynkiemjęzykowym”
(Bourdieu,Wacquant2001:136).
AdamMrozowickinastępującoprzedstawiłformykapitałówuBourdieu10:
n[w]artośćzasobów-czy»kapitałów«(…)-wyznaczonajestzatemprzezre-
lacjepomiędzyaktoramispołecznymizajmującymiokreślonepozycjewramach
pólspołecznychczywujęciuszerszym-toczonychwwielowymiarowejprze-
strzenispołecznejwalkpomiędzyklasamilubfrakcjamiklasy»którychwładza
iprzywilejezwiązanesązodmiennymrodzajemtegokapitału«.Wpracach
Bourdieu(…)znajdziemyodwołaniedoróżnegorodzajuzasobów,wtymdo
(1)kapitałuekonomicznego,któryprzekładasięnazasobyfinansowelubpo-
siadanie;(2)kapitałukulturowego,którywystępujewformieucieleśnionejjako
praktycznedyspozycje»umysłuiciała«(…),wformiezobiektywizowanejjako
dobrakulturowe,którychuznaniewymagaokreślonegokapitałuucieleśnionego
(»habitusu«),iwformiezinstytucjonalizowanej,m.in.wpostaciformalnych
kwalifikacjiedukacyjnych(…);(3)kapitałuspołecznego,którywprzypad-
kuBourdieuwskazujenietylenarelacje»zaufania«(jakwprzypadkuteorii
RobertaPutnama),ile»posiadaniemniejlubbardziejzinstytucjonalizowanych
10
Wcytaciepomijamdanebibliograficzneodnośników,przytaczanychprzezMrozowickiego.
