Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
chęflmęskości”.Dawniejmężczyźniprzyjmowalizapewnik,żeczynnietworzą
dziejeludzkości,podczasgdykobietyfunkcjonująniemalpozaczasem,robiąc
wciążtosamo,corobiłyzawsze
7
.
Zczasemobiegowestałosięmówienieokryzysiemęskości,nietylkowkultu-
rzewspółczesnej,aletakżewepokachwcześniejszych,alboojejprzemianach(me-
tamorfozach)
8
.Podkonieclat70.inapoczątkulat80.XXwiekuwyłoniłasiędys-
cyplinaakademickichstudiównadmężczyznami(men’sstudies,masculinitystu-
dies),doczegoprzyczyniłsięwistotnymstopniufeminizmorazupowszechnienie
wdyskursiehumanistycznymkategoriigender
9
.Początkowomen’sstudiesjako
interdyscyplinarnadziedzinawiedzykoncentrowałysięnaspecyficemęskiego
doświadczeniaimęskiejtożsamości
10
.Współcześnibadaczeoorientacjisocjolo-
111111
7
A.Giddens,Przemianyintymności.Seksualność,miłośćierotyzmwewspółczesnychspołeczeń-
stwach,przeł.A.Szulżycka,Warszawa2006,s.76-77.
8
Zob.:M.Kimmel,TheContemporaryCrisisofMasculinity,[w:]TheMakingofMasculinities,
ed.byH.Brod,Boston1987;E.Badinter,XY–tożsamośćmężczyzny,przeł.G.Przewłocki,
wstępM.Janion,Warszawa1993.Zpracpolskichautorówzob.np.:Z.Melosik,Kryzys
męskościwkulturzewspółczesnej,Kraków2006;U.Kluczyńska,Metamorfozytożsamościmęż-
czyznwkulturzewspółczesnej,Toruń2009.
9
Interdyscyplinarnycharaktermen’sstudieswpraktycepoleganauwzględnianiukilku
perspektywbadawczych.MichaelS.Kimmelwymieniaczterytakiepodstawoweperspek-
tywy:biologiczną–zakładającą,żewrodzoneróżnicebiologicznemiędzymężczyznamiiko-
bietamiprogramująodmiennościwzachowaniachspołecznych;antropologiczną–pod-
kreślającąwielowariantowośćtypówmęskościwzależnościodróżnicmiędzykulturo-
wych;socjologiczną–zwracającąuwagęnaprocessocjalizacjichłopcówidziewczynek
dokonującysięwodniesieniudowłaściwychdanemuspołeczeństwurólspołecznych;
psychologiczną(psychoanalityczną)–uwzględniającąodmiennościmiędzymężczyznami
ikobietamiwynikającezróżnegorozwojupsychicznegoipierwotnychrelacjizrodzicami
(M.S.Kimmel,Introduction,[w:]MenandMasculinities.ASocial,CulturalandHistoricalEn-
cyclopedia,vol.I:A-J,ed.byM.Kimmel,A.Aronson,SantaBarbara2004,s.XVIII-XXI).
10
Pierwszepraceinicjująceakademickidyskursnadmęskościązwracałyuwagęnakoszty
psychiczneispołeczne,jakiepłacąmężczyźniprzymuszanidoodgrywaniatradycyjnych
rólspołecznych(M.Feigen-Fasteau,TheMaleMachine,NewYork1974;W.Farrell,TheLi-
beratedMan,NewYork1975).Praceinspirowanefeminizmemprezentowałymężczyzn
zarównojakosprawcówspołecznejrepresji,jakiofiaryopresji(MenandMasculinity,ed.
byJ.Pleck,J.Sawyer,EnglewoodCliffs1974;TheForty-NinePercentMajority:TheMaleSex
Role,ed.byD.David,R.Brannon,NewYork1976;J.Pleck,TheMythofMasculinity,Cam-
bridge1981).Ważnymetapemwrozwojumen’sstudiesbyłoodejścieodsocjologicznejte-
oriirólspołecznychiprzyjęciekoncepcjiwieluzróżnicowanychmęskościjakospołeczno-
-kulturowychkonstruktów(TheMakingofMasculinities:TheNewMen’sStudies,ed.byH.Brod,
London1987;ChangingMen:NewDirectionsinResearchonMenandMasculinity,ed.by
M.S.Kimmel,NewburyPark1987;R.W.Connell,GenderandPower:Society,thePersonand
SexualPolitics,Cambridge1987;J.Hearn,TheGenderofOppression:Men,Masculinityandthe
CritiqueofMarxism,Brighton1987;Men’sLives,ed.byM.S.Kimmel,M.Messner,New
York1989).Wlatach90.inaprzełomiestuleciukazałysiękolejneważnepracezzakresu
17
