Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp:Hegel,dialektyka,polityka
77
sind,istdieNaivitätderLeereanErkenntnis)(FDXVII).Tylko
bowiemabsolutjakonajwyższasprzeczność,lukawsubstancji
skorelowanazlukąwpodmiocie,stanowiwłaściwyprzedmiot
myśleniaspekulatywnego.
Sprzeczność
Podstawowąfiguręspekulatywnąheglowskiejfilozofiiznaj-
dujemyjużwjegopierwszejpublikacjiksiążkowej-Oróżni-
cypomiędzyFichteańskimaSchellingiańskimsystememfilozo-
fii(DiferenzdesFichteschenundSchellingschenSystemsder
Philosophie)z1801roku,wktórejabsolut(Absolut)zdefinio-
wanyzostałjako:nidentycznośćidentycznościinieidentycz-
ności”(IdentitätderIdentitätundderNichtidentität)(D96).
WprzeciwieństwiedoSpinozjańsko-Schellingiańskiegoabsolu-
tujakotożsamościiniezróżnicowania(Boga,naturyczysub-
stancji)Hegelpojmujegojakowewnętrzniesprzecznąrelację.
Zawierająsięwnimtrzymomenty:tożsamość,różnicai-to,
conajważniejsze-relacjamiędzynimi,czylizapośredniczający
jeterminśredni.Terminemtymniemogłabyćnieidentyczność
czyróżnica,albowiemwówczasniebyłobypodstawydowza-
jemnegoodniesieniadosiebietożsamościiróżnicy.Podstawą
takąmożebyćtylkoichtożsamość/identyczność.Wdefinicjitej
zawierasięsprzecznaistotadialektycznejontologiiHegla-rze-
czysąsobą,ponieważjednocześniesobąniesą,warunkiemtoż-
samościjestnietożsamość;absolutzatemtotożsamość-w-różni-
cy84.FilozofpozostajewiernymuczniemHeraklitazEfezu,który
84Niematutajmiejscanaprzeprowadzeniegenealogiisprzeczności
wmyśliHegla,możnajedyniezauważyć,żeźródłemtejlogicznejideibyła
koncepcjamiłości(Liebe)wmłodzieńczychpismachfilozofa.Dopiero
późniejpojęcielogicznezastąpiłostrukturęmiłościjakouprzywilejowaną
formęartykulacjisprzeczności.NiemniejjednaknawetdojrzałyHegelnie
porzuciłtegoistotowegozwiązkumiłościisprzeczności,ponieważwZa-
sadachfilozofiiprawa(z1821roku)możemynp.przeczytać:nMiłośćjest
wobectegonajbardziejjaskrawąsprzecznością(DieLiebeistdaherder
ungeheuersteWiderspruch),którejrozsądekrozwiązaćniepotrafi,gdyż
