Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wprowadzenie
PiotrWielkiokreśliłtakżewymogisłużbydlaszlachty.W1722rokupojawi-
łasięsłynnatabelarang,zmuszającaszlachtędosłużbypaństwowejprzez25
lat.Ustalałaonastopnieiichrównoważnościwwojsku,marynarce,służbiecy-
wilnejorazpoziompłacistatusu.Tabelaobejmowałaokołodwóchtrzecich
korpusuoficerskiego.Jakośćniższychoficerówbyłaprzeważnieniska(więk-
szośćokazywałasięwnajlepszymraziepółzawodowymiżołnierzami).Słabo
lubwogóleniewyszkoleni,utrzymywaliczęstodyscyplinęjedyniebrutalną
przemocą.Wyżsioficerowienierzadkoprzychodzilizesłużbycywilnejibrako-
wałoimjakiegokolwiekmilitarnegodoświadczenia.Niektórzyoficerowiebyli
teżświetniewykształceniiwytworni,korpusjakocałośćprezentowałwięcbar-
dzozróżnicowanyobraz-odarystokratówdoprostaków.Okołojednatrzecia
wyższychoficerówurodziłasięzagranicą,prezentujączwykledużowyższy
poziomzawodowy.PośmierciPiotraWielkiegorozpocząłsiętrendgermani-
zacyjny,zbliżającarmięrosyjskądonormzachodnich,alezarazemwywołując
silneuprzedzeniatubylców.ZaczasówcarycyElżbietyowaniechęćdoofice-
rówcudzoziemskich,szczególnieNiemców,stałasięwyraźniewidoczna,co
częstopowodowałopodejrzeniaibrakzaufanianietylkowśródsamegokorpu-
suoficerskiego,aleiwstosunkudoAustriaków,sojusznikówRosji66.
NaczelnekierownictwoarmiirosyjskiejsprawowałoKolegiumWojenne,
mianująceoficerówdostopniapodpułkownika,mogącezmienićprzydziałofi-
cerairekomendującecarycydowódcówpułkóworazdywizji.Podczaswojny
Kolegiumteoretyczniewspółpracowałowewszystkichdziedzinachznaczel-
nymdowódcą,gdyjednakwmarcu1756rokustworzonoKonferencjęDworu,
przejęłaonakierowanieoperacyjnymidziałaniamiarmii,jejzaopatrzeniem
orazinnymiszczegółamiadministracyjnymi.PorokutrwaniawojnyKolegium
zostałotakzmarginalizowane,żenarzekało,iżjedynymźródłemwiedzyostra-
tachbitewnychpozostająmudoniesieniaprasowe67.Konferencjarównieżnie
potrafiławprowadzićdowysiłkuwojennegospójnościpolitykiobronnejzza-
graniczną,wręczprzeciwnie,skomplikowałaiopóźniładziałania.Dwórrosyj-
skidzieliłsięnatrzygłównestronnictwa:proangielskie,reprezentowaneprzez
Bestużewa,profrancuskie(Szuwałowowie)orazpropruskie(następcatronu).
ElżbietawyznaczyłaniestetydozasiadaniawKonferencjiprzedstawicieli
wszystkichfrakcji,niezaskakujewięcfakt,żepostanowieniaowegoorganu
okazywałysięczęstoniespójneczysprzeczne.JakzauważyłFuller,uwzględy
politykiwewnętrznej-koniecznośćuspokojeniarywalizującychgrup-wzięły
góręnadskutecznymplanowaniemstrategii”68.
Francjaprzezponadwiekcieszyłasięsławąnajwiększejpotęgiwojskowej
kontynentu,ajejarmianapapierzewciążsprawiałaimponującewrażenie.
Wczasiepokojuliczyła130000ludzi,azwybuchemwojnymogłazmobilizo-
66Keep,SoldiersoftheTsar,ss.231-242;Duffy,Russia’sMilitaryWay,ss.136-156.
67MasslowskiI,ss.53-54.
68WilliamC.Fuller,Jr,StrategyandpowerinRussia,1600-1914(NewYork,1992),s.119.Por.Mas-
slowskiI,s.54;Kaplan,ss.47-48.
