Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
Legendagłosi,żezłożyłonjasnąofertęswojemufaworytowi,RobertowiFit-
zHamonowi,orazdwunastutowarzyszom,bycipodbiliziemieMorgana;co
zdobylimieczem,moglimieczemutrzymać.Jednakhistoriatajestproblema-
tyczna.Legendymajątodosiebie,żetworząpowodydlawytłumaczeniaist-
niejącychokoliczności.Lepiejbyłobyuznać,żewojnazaWilhelmaIIunie
byłazwyczajnymprzedsięwzięciempojedynczychwodzów,leczregularnym
konfliktemprowadzonymwimiękrólestwa”6.Jednakżejeśliwyprawado
GlamorganbyłakierowanaprzezWilhelmaII,zostawiłonnowągrupęlor-
dówmarchii,którzydokończylizadaniezajmowaniaterenówkontynuując
wojnęwewłasnymimieniuidlawłasnychkorzyści.Takotospontanicznie
powstałuzwyczajmarchii”,któryprzetrwałażdoczasówEdwardaIimiał
większywpływnapołudniowąmarchię,awręczistniałwyłącznietam.Zwy-
czajpolegałnaprowadzeniuwalkiizajmowaniuterenówbezograniczeńze
stronyKoronyangielskiej;nieuwzględniałmożliwościskładaniaapelacji
przezdzierżawcówtamtejszychwładcówdokrólaAngliijakosuzerena.Od-
rzucającpomysł,żeWilhelmIIstworzyłtenzwyczajabinitioprzezumowę
zFritzHamonem,możemydostrzec,jaktradycjatapowstałaspontanicznie,
gdyFritzHamon,jegotowarzyszeiichpotomkowiebyliwładcami.Jednak
Koronacałyczascieszyłasięjednymprawem.Jeślilordmarchiistraciłswoje
ziemiewwynikuudanegopowstaniawalijskiegoisiłykrólewskiezostaływe-
zwanedoponownegoichpodbicia,takodzyskaneterenystawałysięposia-
dłościamiKorony.
PrzejdźmydoomówienianajważniejszychzwczesnychgrupNormanów
wPołudniowejWalii.RobertFitzHamonosiedliłsięwdolerzekiUskina
zachódodGlamorgan;byłwładcąwłościGloucester,ajegocórkaijedyna
spadkobierczynipoślubiłaRoberta,nieślubnegosynaHenrykaI,któryuczy-
niłgoearlemGloucester.Tawięźmiędzyhrabiostwemawładząwiększej
marchiizdajesiętłumaczyć,dlaczegoGlamorgannigdyniezostałonazwane
hrabstwempalatyna7.BernarddeNeufmarché,albozNewmarch,uderzył
wgóręUsknaBrecknock,gdziezginąłostatniukról”PołudniowejWalii,
RhysapTewdwr.WilliamdeLondreszajmowałwybrzeżeCarmarthenuuj-
ściaTowy,gdzieKidwellystałosięistotnąfortecą.ArnulfdeMontgomery
osiedliłsięwPembroke.Pierwszazmianawtymukładziezostałapoczyniona
przezHenrykaI,którypozniszczeniuRobertadeBellêmedoprowadziłdo
upadkutakżeArnulfa,jegomłodszegobrata.Jednakżeusunięcieniebez-
piecznejrodzinyniezniosłozwyczajumarchii.Nawolnemiejscemonarcha
wezwałreprezentantaznanegorodu:GilbertaFitzRichardadeClare,uprzy-
jacielakrólaihonorowegoczłowiekawewszystkichjegoczynach”8.uKról
rzekłdoniego:(WciążliczyłeśnakawałekziemiBretonówodemnie,damci
terazziemieCadwgana,synaBleddyna;idźiposiądźje)”.Clarewkroczyłdo
CardiganiPembrokeizbudowałtamzamki.Historiatapokazuje,żebaron
6NormanConquest,tomV,str.111iApp.S.TakżeG.T.Clark,LandofMorgan,str.18.
7Clark,str.23;ToutYCymmrodor,tomIX,str.208.
8BrutyTywysogion,str.106.
