Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AngliaiWaliaprzedrokiem1277
21
niemógłrozpocząćpodbojumarchiibezkrólewskiegopozwolenia,alegdy
jużjeotrzymał,miałwolnąrękę.UmieszczającwWaliisilnegoczłowieka,
którybyłjednocześnieosobiściepowiązanyzmonarchą,HenrykInieprze-
widział,jakpotężnamożesięstaćtarodzina.PonadtosprowadziłdoPem-
brokflamandzkichkolonistów,którzyutworzylisłynnąumałąAnglięzaWa-
lią”.BylionilojalniKoronieiwrodzyWalijczykom.Pembrokestałosię
wpraktyce,hrabstwempalatynaibyłoteżtaknazywane9;jegowładcy,czyto
zdomówClare,ValanceczyHastings,byliuznawanizaearlów.
RódClarewywodziłsięodRicharda,krewnegoWilhelmaZdobywcy,któ-
rywalczyłpodHastingsiotrzymałmajątkiClarewSufolkiTunbridge
wKent.JegosynembyłGilbert,któregoHenrykIwprowadziłdoCardigan.
Młodszysyn,Walter,osiedliłsięwMonmouthnadrzekąWyeizasłynąłjako
założycielopactwaTintern.Gilbertmiałdwóchsynów,zktórychwywodziły
siędwiegałęziewielkichwojowników.Starszaliniaotrzymałanowytytuł,
hrabiostwoHertford,zatrzymującjednocześniemajątkiClareiTunbridge;
oprócztegoprzezokołostolatbyliztytułuwładcamiCardigan.UtraciliCar-
digan,aPembrokebyłowewładaniumłodszejgałęzirodziny,niemniejstar-
szaotrzymałaznaczniewięcej,niżstraciła,gdymałżeństwozespadkobier-
czyniąrodzinyFitzHamonówdałoimznaczniecenniejsząmarchięGlamor-
ganwrazzhrabiostwemGloucester.Potęgętejgałęzirodzinymożnaoszaco-
waćpotym,żebylionizobowiązanidostarczyć400rycerzyzmajątków
GloucesteriClare,aoprócztegobyliwpraktyceniezależnymiksiążętami
wGlamorgan.Dziękitemumogliutrzymywaćiwzmacniaćzwyczajmarchii
bardziej,niżkiedykolwiekodważylisięnatoFitzHamonowie.Niejestprze-
sadnymstwierdzenie,żewXIIIwiekudwajClare)owie,RichardiGilbert,
obajkolejnobędącyearlamiGloucester,utrzymywalibalansmiędzysiłami
królaifrakcjiSzymonadeMontfort.NapostępowanietegożGilbertanależy
zwracaćuwagęomawiająckażdyetapwojenEdwardaI,gdyżjakowładca
Morgan,bardziejniżjakoearlGloucesteriHetford,sprawiałonproblemy
zarównoSzymonowi,jakiEdwardowi.SzkicująchistorięClare)óważdo
okresu,gdybylioninietylkopotężni,aleteżstanowilipoważnąprzeszkodę
dladziałańKorony,widzimyjakrozrastałsięzwyczajmarchii.Gdyspojrzeć
napierwszegoGilbertaijegoprzeniesieniedoCardigan,niemożnaprzewi-
dzieć,żezwyczajokażesiętakniebezpiecznydlaKorony.Winnymprzypad-
kuHenrykI,niszczącsiłyArnulfadeMontgomery,pokonałbytakżeipozo-
stałychlordówmarchii.Jakożezwyczajniezostałstworzonyabinitioprzez
WilhelmaII,niewydawałsiępodejrzanyHenrykowiIipozwalałrosnąć
wsiłę,oilewzrostbyłpowolny.TowłaśniewGlamorgan,gdziewprowadził
goFitzHamon,zwyczajmarchiibyłnajmocniejzakorzeniony,atroskaze
stronyClare)ówumocniłago.Glamorgan,uhrabstwopalatynabeztejna-
zwy”,stałosięksięstwem;earlowiemieliwłasnychszeryfów,kancelarię,wiel-
kąpieczęć,sądy,iuraregaliaitakdalej;ichwasalebyliimwinniniemalże
czterdziesturycerzy,leczwładcyniemusieliprzysyłaćKoronieżadnychryce-
9Tout,jakwyżej.
