Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AngliaiWaliaprzedrokiem1277
23
Wielkikronikarz,godnynazwyhistoryka,opisałtamtejszystanrzeczy
wdrugiejpołowieXIIwieku.GiraldusCambriensis,zwanyGeraldemzWalii
bądźGeraldemdeBarri,byłwnukiemGeralda,konstablaPembroke,iksięż-
niczkiNest12.ByłżarliwymklerykiemiarchidiakonemBrecknock;spędził
swojeżyciepełenpróżnychnadzieinaawans,marzącozostaniubiskupemSt
David)siujrzeniuKościołaWaliiniezależnegoodbiskupstwawCanterbury.
Jednakżechoćjegomieszanepochodzenieodpowiadałozajegoanormalną
pozycjęwKościele,pozwalałomuteżdostrzecobiestronywsprawachpoli-
tycznych:potęgęiawanturniczyduchAnglo-Normanóworazmiłośćdowol-
nościpołudniowychWalijczyków.Normańskielementwjegokrwisprawiał,
żeGeraldpodziwiałideerycerskościipodboju,zaśwalijskaczęśćwnie
mniejszymstopniusprawiała,żesympatyzowałzideąniepodległości.Jego
krewnibraliudziałwprowadzonymzWaliipodbojuIrlandii;ichoćnienale-
żydosłownieodczytywaćjegoopisówbitewiczerpaćznichfaktów,tozdru-
giejstronymiałonświetnywglądwewspółczesnemusprawywojskowe.Ob-
razowoopisałsposóbwalkiWalijczyków,przewagęaktywnejpiechotyope-
rującejwluźnejformacjiimogącejwraziepotrzebyporuszaćsiękonno,ich
zdolnościwdziałaniachnieregularnych,ichwalkizaczepneiatakizzasko-
czenia,wreszcielekkiekwipunekskładającysięzwłóczni,łuków,hełmów
ipuklerzy.Wpoluzzapałemprzystępowalionidodzikich,pełnychimpetu
szarży,którychenergiawyczerpywałasię,jeślinapotkałyzdecydowanyopór,
leczbłyskawiczneodwrotywgóryiniesamowitaszybkośćichruchówczyni-
łydokładnypodbójbardzotrudnym.DziękiGeraldowiotrzymujemycenny
obrazłucznikówzGwentzichułukamiwykonanymizdzikiegowiązu,nie-
wygładzonymiigrubiańskimi,dostosowanyminietylkodowystrzelenia
strzałynawielkidystans,aleizadawaniabardzopoważnychrannabliskim
zasięgu”13.Łucznicypotrafiliswoimistrzałamiprzebićdębowąbramęgru-
bościdłoni,atakżeprzestrzelićpołykoszulkikolczejrycerza,jegokolcze
spodnieisiodłoażdobokukonia;ajeślirycerzobróciłsię,kolejnastrzała
przybijałajegodrugąnogędobokuwierzchowca.Tychzdumiewającychwy-
czynówdokonanopodlubwpobliżuzamkuAbergavennywstarciuprzeciw-
kowładcomBraose.Bysprostaćtakiemuprzeciwnikowi,Anglo-Normano-
wieutrzymywalizamkiiwciążsprowadzaliposiłkiwpostacinajemników.
Wszystkozależałoodpieniędzy,zjednąstronąwalczącąozdobyczeiziemię,
adrugąowolność.Jednakkolejnegrupynajemnikówwciążnadchodziły,
aśmierćkażdegoWalijczykaoznaczałazmniejszenielokalnejpopulacji.
Zbrojnyjeździecwalczącywstylunormańskim,ustylugalijskim”,jaknazywa
goGerald,byłtaknaprawdęzbytciężkouzbrojony14.Potrafiłcoprawdasta-
wićczołatypowejwalijskiejszarży,alenadokładnypodbójWaliiistniałatyl-
kojednapewnametoda.Trzebabyłowykorzystaćwalijskichusojuszników”,
wkładającwspółczesnyterminwustaGeralda;potrudnympodbojujednego
12Barnard,Strongbow’sConquestofIreland,str.202.
13Giraldus,tomVI,str.54,wjegoItinerarum(RollsSeries).
14Giraldus,DescriptioCambriae,str.209,219ikolejne.
