Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁIWOJNYZASTĘPCZEWMYŚLIIPRAKTYCESTRATEGICZNEJ
potencjałemi/lubaspiracjami,byzdobyćpozycjęmocarstwregional-
nych,niestosujątakiegoinstrumentariumwrealizacjiwłasnychce-
lów.Tendencjędoangażowaniasięaktorówregionalnychwkonflikty
typuproxywardostrzegałBar-Siman-Tov.Jegozdaniemjednaksąoni
jedynieaktoramizastępczymi,walczącymiwimieniumocarstwglo-
balnych(zleceniodawców).Azatemtadefinicjarównieżniewskazuje
namożliwośćprowadzeniawojenzastępczychprzezpodmiotyregio-
nalnewrolisponsorów.
Historiakonfliktówrozgrywanychwokresiezimnejwojnyjest
bogatawprzykładywojenzastępczychmiędzypodmiotami,których
zdolnośćoddziaływanianasytuacjęgeopolitycznąograniczałasiędo
wymiaruregionalnego.NajlepszymtegoprzykłademsąrelacjeIndii
zPakistanem,któreodmomentupowstaniatychpaństwprzybierają
postaćzarównobezpośrednichkonfrontacjizbrojnych(1947,1965,
1971,1999),jakidziałańpośrednich(zasilaniaruchówodśrodko-
wych).Islamabadodlatwspieraekstremistówislamskichiruchyse-
paratystycznewDżammuiKaszmirze,PendżabieorazAssamie,które
dążądoodłączeniasięodIndii.NewDelhizkoleiw1971r.wsparło
antypakistańskąrebelięwPakistanieWschodnim,gdziepowstańcy
bengalscy(MukhtiBahini)wspólniezindyjskąarmiądoprowadzilido
secesjiBangladeszu.Zanimjednakdoszłodobezpośredniejinterwen-
cjiwojskowej,wywiadindyjski(ResearchandAnalysisWing,RAW)
szkoliłidozbrajałoddziałyseparatystów.Podobnedziałaniastosowa-
nowprowincjiSindh,Beludżystanie,PendżabieoraznaSriLance,
gdziewlatach70.i80.RAWwspierałTamilskieTygrysy(LTTE)22.
WieleprzykładówdostarczajątakżekonfliktynaBliskimWschodzie
-pośrednieangażowaniesięEgiptu,ArabiiSaudyjskiejiIzraelawkon-
fliktwJemeniePółnocnym(1962-1970)23,czyteżrolaIranu,SyriiiIzra-
elawlibańskiejwojniedomowej(1975-1990)24.Współcześnierywali-
zacjaregionalnychpotęg:ArabiiSaudyjskiejiIranu,przybierapostać
wojenzastępczychrozgrywanychnaterytoriumSyrii,Iraku,Libanu
iJemenu.WSyriizaangażowanenadużąskalęsątakżeTurcja,aspirują-
cadoodgrywaniaznaczącejrolinaBliskimWschodzie,atakżemniej-
szepaństwa,takiejakJordania,Izrael,KatarczyZjednoczoneEmiraty
39
22
J.Bajoria,RAW:India’sExternalIntelligenceAgency,www.cfr.org[06.08.2018].
23
F.Bryjka,NorthandSouthYemenasaTeatreofaProxyWarDuringtheColdWar,
nJournalofScienceofthegen.TadeuszKosciuszkoMilitaryAcademyofLandForces”
2016,nr48,s.19-34.
24
B.Sozer,DevelopmentofProxyRelationships:ACaseStudyoftheLebaneseCivil
War,nSmallWars&Insurgencies”2016,nr4,s.636-658.
