Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
ROZDZIAŁIWOJNYZASTĘPCZEWMYŚLIIPRAKTYCESTRATEGICZNEJ
jestchociażbywykorzystywanieHezbollahuprzezIranwkształtowa-
niusytuacjipolitycznejwLibanieorazwwalceprzeciwkoIzraelowi,
takżejednostronnewspieranieprzezRosjęseparatyzmuwMołdawii
(Naddniestrze)czyGruzji(AbchazjaiOsetiaPołudniowa).Niektórzy
badaczenazywajątakąsytuacjępołowicznąwojnązastępczą(semi-
proxywar)30.
Praktykamiędzynarodowapokazujejednak,żezazwyczajwmo-
mencie,kiedyjakiśpodmiotzewnętrznyangażujesiępośrednio
wkonflikt,innepaństwazainteresowanesytuacjąwdanympaństwie
lubregioniewłączająsięidostarczająwsparcieswoimprotegowanym.
TakzareagowałaRPAnaekspansjękomunizmuwswymsąsiedztwie.
Pojawieniesięwlatach70.marksistowskichreżimówwAngoliiMo-
zambikuorazradzieckapomocdlasiłrewolucyjnych(ANCwRPA,
SWAPOwNamibii,ZIPRAwZimbabwe)zagrażałyinteresombiałego
reżimuwPretorii.Wodpowiedzisiłypołudniowoafrykańskiebrały
udziałwwojniewAngoli(postronieUNITAwalczącejzMPLA),
Rodezji(postroniereżimuIanaSmithawalczącegozZIPRA)czy
Mozambiku(postronierebeliantówRENEMOwalczącychzmark-
sistowskimFRELIMO)31.
ObecnieprzykłademtegojestchociażbyzaangażowanieArabii
SaudyjskiejwJemeniewodpowiedzinawspieranąprzezIranrebelię
Hutich.Wmarcu2015r.władzewRijadziestanęłynaczelemiędzyna-
rodowejkoalicji(Bahrajn,Maroko,ZEA,Kuwejt,Katar,EgiptiSudan)
zwalczającejproirańskichrebeliantówwramachoperacjinDecisive
Storm”
.WcześniejSaudyjczycyudzielalipośredniegowsparciasiłom
rządowym.Pomoclogistyczną,wywiadowcząiwyposażeniewojsko-
wezapewniająRijadowiStanyZjednoczone32.
Pierwsibadaczeproxywarpomijaliczęstoaktorówpozapaństwo-
wych,którzywewspółczesnymśrodowiskubezpieczeństwaodgrywa-
jącorazważniejsząrolę.Podmiotyniezwiązaneregułamistosowanymi
przezpaństwasątakżedysponentamisiływpolitycemiędzynarodo-
wej.Przekładasiętonawzrastającąliczbęiróżnorodnośćpozapań-
stwowychuczestnikówkonfliktówzbrojnych.Towłaśnieorganizacje
30
R.KimCragin,Semi-ProxyWarsandU.S.CounterterrorismStrategy,nStudiesin
Conflict&Terrorism”2015,nr38,s.311-327.
31
Szerzejzob.J.E.Escandon,BushWar.TeUseofSurrogatesinSouthernAfrica
(1975-1989),UnitedStatesArmyCommandandGeneralStalCollege,Fort
Leavenworth2009.
32
F.Bryjka,Saudyjsko-irańskawojnazastępczawJemenie,w:M.Bodziany(red.),
Społeczeństwoawojna.ObliczabezpieczeństwawXXiXXIwieku,WSOWL,Wrocław
2016,s.137-162;M.El-Ghamari,Jemen-theProxyWar,nSecuritologia”2015,nr2,
s.43-56;H.Świętek,WojnawJemenie-proxywarlubsamospełniającasięprzepo-
wiednia,nSprawyMiędzynarodowe”2017,nr1,s.83-99.
