Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nomlubkobietomzasprawąoczekiwańkierowanychzestronypartneralpartnerki
interakcji,awyprowadzonychnapodstawiezewnętrznychatrybutówpłciowych
rozmówcy.Repertuartychdziałańjestograniczonyprzezkulturowątrwałość
wzorcówwpisującychsięwpojęciemęskościikobiecości46.Processtawaniasię
przedstawicielemdanejpłciopisujątrzykategorie:sex,sexcategoryorazgender.
Sexodzwierciedlabiologiczneatrybutymęskościlubkobiecościujawniającesię
wpostaciróżnicanatomicznych,fizjologicznychihormonalnych.Jegoprzeci-
wieństwemjestsexcategory,obejmującetecechylzachowaniamężczyznikobiet,
którewdanejkulturzezostałyuznanezabiologiczne,przezcoutrwaliłypodziały
pomiędzypłciami.Genderzaśprzejawiasięwpodejmowaniukonkretnychzacho-
wańadekwatnychdlamężczyznlubkobietwdanejkulturze.Zdaniemautorów
pojęciepłci(społeczno-kulturowej)jestkategoriąpłynną,poddawanąnieustannej
konstrukcjiwtokuinterakcji.Macharakterrelatywny,zależnyodkontekstutak
sytuacyjnego,jakikulturowego.
Postmodernizmlat80.przyczyniłsiędozmianysposobukonceptualizacji
terminunpłeć”
.Istotnąrolęodegrałyprzywołaneprzezpostmodernistówpoglą-
dyJ.Lacana,M.Foucaulta,J.Derridy.Przyjęto,żejęzykkonstruujerzeczywi-
stośćspołeczną,przezcomaonasubiektywnyiniejednoznacznycharakter.Pod-
stawowąkategoriąwyjaśniającąstałosiępojęciedekonstrukcji,dyskursuoraz
władzy47.Zanajważniejsząprzedstawicielkępostmodernistycznychbadańnad
płciąpowszechnieuważasięJ.Butler,amerykańskąfilozofę,któraokreśliłapłeć
mianemaktuperformatywnego,odgrywanegocodzienniewtokurelacjispołecz-
nych48.ZdaniemJ.Butlerpłećbiologiczna,podobniejakpłećkulturowa,stanowi
konstruktspołeczny.JakwyjaśniatoJ.Mizielińska,nniejest(ona-przyp.A.J.)
czymśpierwotnymwobecpłcikulturowej,czymśpoprzedzającym,jakąśna-
turalnąpowierzchnią,leczraczejczymśwtórnieumieszczonymwprzeddyskur-
sywnejdomenienatury,byuzasadnićniepodważalnośćtegoporządku”49.Butler
zrezygnowałazkategoriiróżnicy,nadająccielesnemuikulturowemuwymiaro-
wipłcirównoważnystatuskształtowanyspołecznieihistorycznie.Podważenie
esencjalnegocharakterupłcibiologicznejargumentowałazałożeniem,żerów-
nieżnnaturaposiadahistorię”50zmiennąwczasieiprzestrzeni.ZdaniemButler
kategoriakobiecościstanowisztucznykonstruktpowstaływcelupodtrzyma-
niaróżnicpłciowych.Błędembyłobynszukanieistotykobiecościwupłciowio-
46C.West,D.H.Zimmermann,Doinggender,nGenderandSociety”1987,Vol.1,No.2,s.126.
47R.W
.Connell,Socjologiapłci.Płećwujęciuglobalnym,przeł.O.Siara,Warszawa2013,
s.82-83.
48Tamże,s.93-94.
49J.Mizielińska,Płeć,ciało,seksualność.Odfeminizmudoteoriiqueer,Kraków2006,s.24.
50Tamże.
24
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone