Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
ZygmuntWoźniczka
szawsko-WiedeńskiejzacząłsiętworzyćnajwiększywKrólestwiePolskimregion
przemysłowy.WpołowieXIXstulecianapowstającywłaśniepowiatbędziński
zaczętomówić:Zagłębie.
NajstarszymośrodkiemmiejskimZagłębiaDąbrowskiegojestBędzin-zabyt-
kowemiastohistoryczniezwiązanezMałopolską.WwiekachIX-XIIBędzinfunk-
cjonowałjakogródobronny.5sierpnia1358rokuKazimierzIIIWielkinadałmiastu
dokumentlokacyjnynaprawieniemieckim(magdeburskim).Zaczętowtymczasie
budowaćkamiennyzamekifortyfikacjemiejskie.WXVIIpojawiająsiępierwsze
pisanewzmiankioeksploatacjiwęgla.3Stolatpóźniejmiałojużmiejscewiększe
wydobyciewęgla,bowiemw1766królStanisławAugustzbudowałkopalnię
węgla.4WpołowieXIXwiekuBędzin,dziękiKoleiWarszawsko-Wiedeńskiej,uzy-
skałpołączeniezKatowicamiiWarszawą.5
PierwszawzmiankaoDąbrowieznajdujesięwksięgachstarostwasiewier-
skiegoz1775roku.OsadazostałazałożonanapoczątkuXVIIIwieku.Wroku1787
liczyła184mieszkańców,podczasgdysąsiadującyzniąGołonógmiał515miesz-
kańców.W1785odkrytowDąbrowiezłożawęglakamiennego.Potemwieśweszła
wskładKsięstwaWarszawskiego.Od1815należaładoKrólestwaPolskiego-
wówczasnastąpiłarozbudowawsi,którastałasięosadąprzemysłową.Unifikacja
celnazCesarstwemRosyjskimspowodowałaotwarcienowych,bardzochłonnych
rynkówwschodnich.Sprowokowałotointensywnyrozwójdąbrowskichzakładów
ihut.W1845powstałZarządGórniczy,w1839uruchomionohutę„Bankowa”,
którawlatach1853-1859pięciokrotniezwiększyłaprodukcję.6
PorazpierwszynazwaSosnowiecpojawiłasięw1727rokuwaktachparafii
mysłowickiejiw1736rokunamapieKsięstwaRaciborskiego(woryginaleSosno-
wietz).PoIIIrozbiorzePolskiwieśSosnowiecznalazłasięwzaborzepruskim
wobszarzeNowegoŚląska,od1807rokuwKsięstwieWarszawskim(w1812roku
naNowyŚląskwracająPrusacy),apokongresiewiedeńskim-od1815roku-
wKrólestwiePolskim(wzaborzerosyjskim).NazwamiastaSosnowiecpochodzi
odborówsosnowych,porastającychteterenyprzedrokiem1830.Pierwotna
nazwaosadybrzmiałaSosnowice.Wczasie,gdyterentennależałdozaborupru-
skiego,odnotowanowaktachnazwęSosnowietz.Byłatoniewielkaosadapoło-
żonawsąsiedztwieniecowiększychibardziejrozwiniętychosiedlizwanychSielec
orazZagórze.PrzełomwrozwojuSosnowcaprzypadanalata1850-1880,kiedy
powstałatutajstacjaKoleiWarszawsko-Wiedeńskiej.Dobrepołączeniekomunika-
3WspominaotymA.CellariuswswoimopisiePolskiz1659roku[w:]DąbrowaGórnicza.Zarysrozwoju
miasta,pracazbiorowapodred.Wł.Długoborskiego,Katowice1976,s.35-36.
4Tamże,
5Tamże,s.44-80.
6DąbrowaGórnicza.Zarysrozwojumiasta,pracazbiorowapodred.Wł.Długoborskiego,Katowice1976,
s.33-90.
