Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wspierałaelitylitewskie.Wydajesię,mimokonsekwentnychdążeńZyg-
munta
I
dowzmocnieniaprzyszłejpozycjiswegosynazdawałonsobiesprawę
znegatywnychkonsekwencjiobutychprób,zarównodlabezpieczeństwaobu
państwjagiellońskich,jakidlarealnejwładyZygmuntaAugusta.
Dobrakuoporuzestronyelitmożnowładczychiszlacheckichwobecrea-
lizacjikrólewskichplanówelekcjiviventeregeZygmuntaAugustawKoronie
paradoksalnieprzyczyniłysięambicjesiostrzeńcakrólewskiego-księcia
pruskiegoAlbrechtaHohenzollerna.Jegochęćudiałuwelekcjikrólewicza,
apotemwjegokoronacjipokazały,najakieniebezpieczeństwanarażone
możebyćpaństwowwypadkuśmierciZygmuntaI,corazczęściejzapada-
jącegonazdrowiu.KsiążęAlbrecht,mającywpływypośródelitkoronnych
(międyinnymiprzyjaźńbraciSzydłowieckich),mógłpośmierciswegowuja
odgrywaćpoważnąrolę,ategonieżyczyłasobieanikrólowa,aniojciecZyg-
muntaAugusta.Wykluczonowięcksięciapruskiegozudiałuwwyborzepod
pretekstem,żestałonwyżejwhierarchiiniżsenatorowiekoronni,atakże
wskazywanonafakt,poprzednicyjegoniebraliudiałuwelekcjach.Wwy-
padkuśmierciZygmuntaIistniałytakżeobawy,żejegohabsburscykrewni
poczująsięwobowiązkudoroztoczeniaopiekinadmałoletnimkrólewiczem
ijegomatką.AdotegokrólowaBonaniemogładopuścić.
Królowabyławięcgłównąinicjatorkąstworzeniagremiumpopierającego
wyniesienieZygmuntanastolecwielkoksiążęcyw1529roku(w1522roku
ZygmuntAugustuzyskałodelitlitewskichjedynieDzaręczenie”,pośmierci
ojcaobejmiewładtwolitewskie),jakijegoelekcjęnatronpolski.Poprzez
oddanychsobieludi,zacenęzapewnieniadostojnikówoczekającejich
łascepanującego,stworzyłazapleczepolitycznedlaswoichikrólaplanów
15.
WzwiązkuztymwyjechaławrazzmężemisynemdoWielkiegoKsięstwa
Litewskiegoitu18paźdiernika,Dpodaniuprzezkrólaprzyrzeczenia,żenowy
wielkiksiążępodojściudopełnoletniościzaprzysiężeLitwyprzywileje”
16
,syn
Zygmunta
I
ponowniezostałpodniesionynastolecwielkoksiążęcy.Akttenbył
legitymizacjąDzaręczenia”z1522roku.Potrzebnybyłtakżedlaoswojeniaelit
koronnychzugruntowanymwtensposóbdiedicznymwładtwemlitewskim
młodegokróla.WzmacniałotobowiemnatychmiastjegopozycjęwPolsce.
15Międyinnymi:BonaSfortia,reginaPoloniaeJoanniDantisco,oratori,wRadomiu,
2marca1528roku,w:ActaTomiciana,t.10,Poznań1898,s.116-117;P.Tomicius,epus.
Crac.,vicecancellarius,AndreaeCricio,epo.Plocensi.,1528r.,w:ActaTomiciana,t.10…,
s.119-121;I.SułKowSKa-KuraSIowa,LatalskiJan,h.Prawdic(1463-1540),arcybiskup
gnieźnieński,w:PSB,t.16,Wrocław1971,s.562-563
16L.KolaNKowSKI,ElekcjaZygmuntaAugusta…,s.551
CZĘŚĆ
1
|30|
WOKÓŁIDEI,SYMBOLIIPRAKTYKI
WYBORU