Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
NOWOCZESNOŚĆPOEZJI
JęzykDzakorzeniasię”niepostroniepostrzeganychrzeczy,tylkopo
stroniedziałającegopodmiotu.Byćmożezatempowstajeondzięki
pragnieniuisile,aniedziękipamięci,którapodwajareprezentację.
Mówimy,ponieważdziałamy,aniedlatego,żerozpoznając–pozna-
jemy.Podobniejakdziałanie,językwyrażągłębokąintencję.Konse-
kwencjetegosądwojakie.Pierwszamożewydaćsięzpozorupara-
doksalna:otóżwchwili,gdywrazzodkryciemczystogramatycznego
wymiarupowstajewłaściwafilologia,językowizaczynasięprzypisywać
potężnąmocwyrażania(...)12.
Zchwilągdymocjęzykazostajeskierowananawyrażaniepod-
miotowejwoli,whistoriizwiązkujęzykaipodmioturozpoczyna
sięetapfascynującejwyprawywkulturowenieznane.Problemy
zreprezentacjąświadcząotym,żejęzykstraciłprzezroczystość
istałsięodrębnymprzedmiotembadania13.Inawetjeśligęsta
materianieprzezroczystegojęzyka,skupiającauwagęnaarbitral-
nościznakówigramatycznejkonwencji,podkopujewiarygod-
nośćideireprezentacji,nieuderzawideęekspresji,araczejza-
silająiożywia.DWyrażać”nieznaczyjużbowiemDnaśladować”,
aleujawniaćwolęposługującegosięjęzykiempodmiotu14.Owo
dowartościowaniepodmiotumocnozawróciłowgłowachtwór-
com,awkonsekwencji–wprowadziłonoweproblemydofilo-
zofiiiliteratury.Nowyukładmiędzypodmiotemijęzykiemce-
chujeszczytowefazyromantycznejpoezji,wktórejJaczujesię
Dpanem”języka.
12Tamże,s.99.
13Zob.R.Nycz,Językmodernizmu...,dz.cyt.,s.62.
14
DPodczasgdywepoceklasycznejekspresywnafunkcjajęzykapotrzebnabyła
jedyniewpunkciewyjściaiwyłączniedowyjaśnienia,żedźwiękmożewyrażać
rzecz,wXIXwiekujęzykwcałejswejhistoriiiwnajbardziejzłożonychformach
miećbędzieniezaprzeczalnąwartośćekspresywną.Niemożejejzatrzećżadnaar-
bitralnośćanigramatycznakonwencja,gdyżjęzykwyrażaniedlatego,żenaśladu-
jeipodwajarzeczy,leczdlatego,żeujawniafundamentalnąwolętych,którzymó-
wią”.M.Foucault,Słowa...,dz.cyt.,t.2,s.100.
