Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.BAGAŻENOWOCZESNOŚCI
19
tencjalności”
24
,wynikającejzzerwaniawspomnianegokontraktu.
Bezgranicznośćwszystkiego,comożemynapisaćipowiedzieć,
któraszczególnieuderza,gdybierzemypoduwagęograniczo-
nośćiskończonśćludzkiegożycia,jestwedługtegokomentato-
raswoistąmonstrualnością.Itakiewłaśniepoczuciejęzykajako
alienującegopodmiotodżyciaiodsiebiesamegookreślado-
świadczeniepoetyckiewczesnegomodernizmu
25
.Większośćroz-
wiązańpoetyckichbędzieodtądwynikałazprzekonania,żeto,
coistniejenazewnątrznaszejświadomości,niemanicwspólne-
gozjęzykiem,jakimpróbujemyotymopowiedzieć.DZakwestio-
nowanieaktusemantycznegozaufania”,októrympiszeSteiner,
doprowadzidobardzoróżnychrozwiązań,alejegokonsekwen-
cjąbędzieświadomośćarbitralnościwszelkichznaków,ichsamo-
dzielnościiintensywnejobecności.Modernistycznypoetausiłuje
więcztakąświadomościąporadzićsobienaróżnesposoby–wy-
kształcającodmianypoezjiczystej,autotematycznej,futurystycz-
nej,ekspresjonistycznej,surrealistycznejorazdadaistycznej.
Zuchwalstwowoli
Późnymodernizmnadalroztrząsasprzecznościwczesnejfazy,za-
silającswójsłownikmetaforamiDbrakującegosłowa”iDmonstru-
alnejpotencjalnościjęzyka”.Zamierzampokazaćnawybranych
przykładach,jakpóźnomodernistycznapoezjapolskaradziłaso-
biezdylematempodmiotowegouwikłaniawjęzykwmomencie
przesilenialatsześćdziesiątchisiedemdziesiątych.Wtedy,po
24Tamże,s.13.
25
KonsekwencjeDodkryciajęzyka”wmodernizmieszczegółowoopisujeR.Nycz
wJęzykumodernizmu,zwłaszczawrozdzialeJęzykmodernizmu.Doświadczeniewyob-
cowaniaijegokonsekwencje.Zob.R.Nycz,Językmodernizmu...,dz.cyt.,s.47-86.
WspółczesnedylematyzwiązanezjęzykowościąświataprzedstawiaS.Szymutko,
Rzeczywistośćjakozw!tpieniewliteraturzeiliteraturoznawstwie,Katowice1998,
s.19-27.
