Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.BAGAŻENOWOCZESNOŚCI
7
Historialudzkiegoświata,widzianazperspektywyodkrycia
podmiotowościiprzejściaodkoncepcjiboskiegopochodzenia
językadojegorozumieniajakotworuarbitralnegoikonwencjo-
nalnego,totriumfalnelatanowoczesnejfilozofii,estetykiilite-
ratury.Naruszająoneporządekstaregoświata,copowoduje,że
odtejporyniebagatelneznaczeniebędziemiałoDzarządzanie”
nowoodkrytymterytorium.
Dziśtwójtriumfalbozgon!
Wroku1755Diderotuznał,żeDczłowiekjesttymwyjątkowym
pojęciem,odktóregomusimywyjśćidoktóregomusimywszyst-
konapowrótodnieść”2.JakiśczaspóźniejHegel,podchwytując
KartezjańskiecogitoergosumiKantowskierozważaniaoDabsolut-
nejsamowiedzy”,niemiałjużwątpliwości,żenowoczesnośćumac-
niasiępodznakiempodmiotu.Jegonajdoskonalsząpostaciąmiało
byćsamoprzejrzysteJa3–efektustanowieniaczystejświadomości.
Takakoncepcjapodmiotowości–dodatkowoeksponującaniezwy-
kleintensywniekreatywnośćiabsolutnąniezależnośćJaodwszel-
kichuwarunkowań–odcisnęłapiętnonaestetyceepoki.Nowo-
czesnośćromantyczna,uznającsubiektywizmzaswąnajważniejszą
wartość,dokonałaswoistegoDprzewrotukopernikańskiego”wza-
chodniejestetyce.Doestetykipodlegającejregułommimetyzmu
wprowadziłakategorieekspresji,geniuszuikreacji,któreodtąd
miałykonkurowaćzodrodzonympojęciemrealizmu.
AlespokójibeztroskęświatasilnegoistabilnegoJa,mającego
pozycjęzdobywcy,szybkozakłóciływściekłewalkioutrzymanie
2D.Diderot,Encyklopédie,w:Œuvrescomplètes,t.VII:EncyclopédieIII,Paris
1976,s.262.Cyt.za:W
.Welsch,Estetykapozaestetyk!,tłum.K.Guczalska,War-
szawa2005,s.154.
3Zob.J.Habermas,Filozoficznydyskursnowoczesności,tłum.M.Łukasiewicz,
Kraków2005,s.26-39.
