Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historycznoprawnagenezawolnościwypowiedziwkampaniachwyborczych
33
prawowyborcze,awśladzaniązrobiłytoAngliawroku1867i1870,RzeszaNie-
mieckaw1871iBelgiaw1883.Cowięcej,wpóźniejszychlatach(XXw.)prawa
wyborczezostałyrozpowszechnionetakżewśródkobiet.Dawne,wąskiepolitycz-
nekoterieiklubyposiadającemonopolnawybórreprezentantówznikają.Pojawia
sięnowyelektorat,zwanynwyborcąmasowym”
,któryzaczynaaktywnieuczestni-
czyćwżyciupolitycznym,wtymrównieżwkampanijnym60.
Kolejnymzjawiskiempotrzebnymdoukształtowaniasiękampaniiwybor-
czejbyłwzrostznaczeniaparlamentukosztemmonarchiiiwkonsekwencjiupo-
wszechnienieustrojurepublikańskiegoalbomonarchiikonstytucyjnej.DoXVIIw.
pozycjamonarchywEuropieZachodniejbyłabardzosilna,jednakpocząwszyod
XVIIIw.,obserwujesiępowolnyspadekznaczeniatejinstytucji,awrazznimza-
nikanieustrojówocharakterzeabsolutystycznymnarzeczwładzybardziejdemo-
kratycznejiproklamowaniarepubliki.Dozmiantychprzyczyniłysięm.in.rozwój
handlu,ideałyoświeceniowe,wzrostpozycjiburżuazjiiklasyśredniejorazpogłę-
biającesięnierównościspołecznemiędzymonarchąapoddanymi.Zjawiskatedo-
prowadziływ1789r.dowybuchurewolucjifrancuskiej,którastałasięsymbolem
przemianpolityczno-społecznychwEuropieinaświecie.Stopniowywzrostpozy-
cjiparlamentuiwdrażaniekoncepcjitrójpodziałuwładzyspowodowałypodział
scenypolitycznej.Zaczętotworzyćugrupowaniareprezentująceróżnepoglądy
nasprawyspołeczneigospodarcze,zwanepóźniejpartiamipolitycznymi(lewica,
prawica).WXXw.wypracowałyonesilnąpozycjęistałysięgłównymiorganiza-
toramikampaniipolitycznejiwyborczej61.
Pojawieniesięśrodkówmasowegoprzekazu(prasy,radia,telewizjiiwkońcu
internetu)doprowadziłodocałkowitejzmianycharakterukontaktówmiędzyrzą-
dzącymiarządzonymi.Odwystępującychjużwstarożytnościbezpośrednichform
kontaktu,takichjakwiece,komicje,koncylia,sejmikiczyzgromadzenia,stopnio-
woprzechodzisiędokontaktówpośrednich,nacechowanychmniejemocjonalnie,
alemającychprzedewszystkimwiększąsiłęoddziaływania.Najstarszymśrodkiem
masowegoprzekazujestprasa,jejobecnośćodnotowanojużwIIw.p.n.e.wChi-
nach.AleupowszechniłasiędopierowXVI-XVIIIw.,przybierającformęmagazy-
nów,czyligazetwydawanychperiodycznie.Radio,jakoprzekaźnikinformacjiza
pomocąfalelektromagnetycznych,stałosiępopularnewXXw.Początkowosłu-
żyłodoprzekazywaniaznakówalfabetuMorse’a,potemzaśdźwięku.Następnie,
jużw1928r.,odbyłasiępierwszatransmisjatelewizyjna,któraopróczdźwięku
przekazywałateżobraz.Jednakzewszystkichśrodkówmasowegoprzekazunie-
wątpliwienajwiększywpływnakształtXXIw.mainternet.Tasiećpołączeńmię-
dzykomputeramisprawiła,żekażdyużytkownikmożebyćzarównoodbiorcą,jak
regionach,tzw.miastachzgniłych(rottenboroughs),dochodziłodonadzwyczajnychanomalii
wyborczych.Powszechnebyłyprzypadki,żelokalnylordpłynąłłódkąnawodyprzylegającedo
jegoziemiogłaszał,ktozostałreprezentantemdoRadyGmin(zob.tamże).
60Zob.M.Nieć,Komunikowanie…,s.100-136.
61Tamże.
