Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Teoretyczneaspektyzróżnicowaniacennarynkachsurowcówrolnych
gospodarczych.Kieruneksubiektywno-marginalistyczny,mimoróżnychpoglą-
dówprzedstawicieliposzczególnychszkół,sprowadzasię-przyzałożeniudosko-
nałejkonkurencji-dobadańracjonalnegogospodarowaniadobramirzadkimi,
jakisubiektywnychzachowańprzedsiębiorstworazfunkcyjnychzależnościwy-
stępującychwprocesieekonomicznym(Romanow1999).Wyjaśnianiepowstawa-
niaceniwartościodzwierciedlapanującywtymokresietrend,którypolegałna
przesuwaniusięzainteresowaniazesprzedawcynakonsumentów(Galbraith2011).
Teorieprzedstawianeprzezbadaczyszkołyaustriackiej(C.Menger,F.Wieser,
E.Böhm-Bawerk)wskazują,żewartośćdobraijegocenęokreślająkonsumenci
orazichsubiektywnepotrzeby(Romanow1988).Koncepcjetezawierająpoglądy,
żekonsumencidostosowująpoziomistrukturędokonywanychzakupówdocen.
Niejesttorównoznacznezpoglądem,żekonsumencikształtująceny.Związane
jesttozpoważnymibrakamiowychpoglądów,gdyżniewskazująjednoznacznie,
skądsiębierzeokreślonypoziomcen.
GłównyprzedstawicielszkołylozańskiejL.M.Walrassprowadzaprodukcję
dowielkości,którajestwyznaczanaprzezpopytstanowiącyfunkcjęceny.Teoria
tauznaje,żecenarynkowajestokreślonazarównoprzezużytecznośćkrańco-
wą,jakiprzezzależnośćpopytu,podażyorazceny.Modelrównowagiogólnej
L.M.Walrasaprezentujestopnioweodchodzeniewpoglądachdotyczącychcen
odwartościtowaruwujęciuklasyków.Zachodzącezależnościmiędzypoziomem
cenawielkościąpopytuipodażyporazpierwszywujęciumatematycznymprzed-
stawiłA.A.Cournotwpracypt.Badanianadmatematycznymizasadamiteorii
bogactwa(Lange1961).Uznałon,żepopytjestfunkcjąceny,jednocześnieprzyj-
mujączałożenienapodstawieobserwacjirynkowych,iżjesttozregułyfunkcja
otendencjimalejącej.Wpóźniejszymokresiestwierdził,żefunkcjącenyjestrów-
nieżpodaż,zakładającjednak,żeprzybieraonapostaćfunkcjirosnącej.
Szkołaneoklasycznadążyładoprzystosowaniaistniejącychteoriidopotrzeb
występującychnarynkukapitalistycznym.Dointeresującychwnioskówwswoich
badaniachdoszliW.S.Jevons,C.Menger,akilkalatpóźniejJ.B.Clark.Twierdzili
oni,żeużytecznośćkażdegodobra,przyzałożeniuniezmiennościwszystkichin-
nychaspektów,ulegazmniejszeniuwrazzewzrostemjegodostępności(Galbraith
2011).Oznaczato,żeostatniwystępującyokruchżywnościwczasiegłoducecho-
wałsiębędziewysokąceną,zkoleiwokresieobfitościniemaonżadnejwartości.
Rozwiązanietobyłowówczasuznawanezawystarczające.
RozważaniatestanowiływstępdopóźniejszegosformułowaniaprzezA.Mar-
shallaprawapopytuipodaży.Opierasięonnazałożeniu,żeklasycznaekonomia
wzbytdużymstopniuuzależniakształtowaniesięcenodczynnikówpodażowych.
Uznajerównież,żeszkołaaustriackaprzeceniarolępopytu,któryzwiązanyjest
zużytecznościąkrańcową.A.Marshallwswoichrozważaniachnieuwzględnił
krańcowosubiektywnegopunktuwidzenia.Twierdził,żenawartośćicenęwpły-
wajączynnikizarównopopytowe,jakipodażowe.Wprowadziłdoekonomiitakże
