Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
RozdziałIX
ukrótkoterminowi”ministrowiezajmującysięgłówniekwestiamipolitykiwe-
wnętrznejlubmałoistotnymiukładamiwewnątrzpartyjnymi,cospowodowa-
ło,żepolitykazewnętrznaAngliistałaterazwostrymkontraściedotejprezen-
towanejprzezżywotnego,hardego,leczbezpośredniegoPita.Wewnętrzne
niepokoje,jakieczęstomająmiejscepowielkichwojnach,aprzedewszystkim
kontrowersjeodnośniekoloniiwAmerycePółnocnej,którerozpoczęłysięjuż
w1765r.zeznanąUstawąStemplową,sprzysięgłysięzinnymiprzyczynami,
bywreszcieodepchnąćAnglików.Conajmniejdwukrotniewczasachrządów
Choiseulapojawiłysięokoliczności,którerezolutny,gotowydodziałaniainie-
zbytskrupulatnyrządmógłłatwoprzekształcićwpowóddowypowiedzenia
wojny;tymbardziej,żewiązałysięonezpotęgąmorską,któradlanaroduan-
gielskiegostanowiprzyczynęwyjątkowejtroskiizazdrości.W1764r.Genueń-
czycy,zmęczeninieudanymipróbamiroztoczeniakontrolinadKorsykąpo-
nowniepoprosiliFrancję,byodnowiłaokupacjęportów,wktórychutrzymy-
wałagarnizonyw1756r.KorsykańczycywysłalitakżeambasadoradoFrancji
zprośbąouznanieniepodległościwyspywzamianzatrybutrównywartości
tegoformalniepłaconegouprzednioGenui.Tazkolei,niemogącponownie
podbićwyspy,ostateczniezdecydowałasiępraktyczniescedowaćjąnarzecz
Francji.Transakcjaprzybrałaformęformalnegopozwoleniawydanegokrólo-
wiFrancji,byroztoczyłwszystkieprawanależącedosuwerenanacałośćobsza-
ruKorsykiorazwszystkieznajdującesięnajejterytoriumporty,jakozabezpie-
czeniezadługi,którewstosunkudoniegoposiadałarepublika.Owacesjapod
przykrywkązabezpieczenia,mającabyćokolicznościąłagodzącąwzrosttery-
torialnyFrancjiwoczachAustriiiAnglii,przywołujewarunkoweiledwieskry-
waneprzejścieCyprupodpanowanieAngliidziewięćlatwcześniej–transak-
cjamającaokazaćsiętaktrwałąwskutkach,jaktaktórejprzedmiotembyła
Korsyka.WówczasAngliazgłaszałagłośnysprzeciw;leczchoćBurkerzekł:
uDlamnieKorsykajakofrancuskaprowincjastanowiistotnezagrożenie”
,tylko
jedenczłonekIzbyGmin,weteranadmirałCharlesSaundersrzekł,iżubyłoby
lepiejiśćnawojnęzFrancjąniżzgodzićsię,abyprzejęłaKorsykę”2.Mającna
uwadzeinteresyAngliinaMorzuŚródziemnymewidentnejest,żewyspatak
dobrzeusytuowanajakKorsyka,zktórejmożnarozciągaćwpływynabrzegi
ItaliiorazkontrolowaćbazęmorskąnaMinorce,niemogłatakłatwodostaćsię
wręcewroga,jeślinaródbyłgotowyichętnydowojny.
Ponowniew1770r.pomiędzyAngliąaHiszpaniąwybuchłspóroFalklandy.
Jegoistotaniematuznaczenia,gdyżwówczasbyłyonetylkonieużytkami,po-
zbawionymiznaczeniazarównomilitarnegojakigospodarczego.ZarównoAn-
gliajakiHiszpaniaposiadałytamswojeosady;aangielskimposterunkiemdo-
wodziłkapitanmarynarki.Wokolicachangielskiegoosiedla,zwanegoPortEg-
mont,naglewczerwcu1770r.pojawiłasięekspedycjahiszpańskawyposażona
iwysłanazBuenosAires,składającasięzpięciufregatoraztysiącasześciuset
żołnierzy.TakiejsilegarstkaAnglikówniebyławstaniestawićskutecznego
oporu;więcpooddaniukilkustrzałówiobronyhonoruflagi,skapitulowali.
2Mahon:HistoryofEngland.
