Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
RozdziałIX
Miastawyekspediowałydary,korporacjeiobywatelezbieralifundusze.
Wostatniocichychportachrozpoczęłasięgorączkowaaktywność,wszędzie
budowanoireperowanookręty”
.Ministertakżewidziałpotrzebęprzywróce-
niadyscyplinyicharakterusłużby,takjakistotysamejmarynarki.Jednak
wszystkotodziałosięzbytpóźno;środekwielkiejiniepomyślnejwojnynie
jestodpowiedniąporąbyzacząćprzygotowania.Niesprawdzasiętupowie-
dzenieulepiejpóźnoniżwcale”leczbardziejodpowiedniewydajesięuwczasie
pokojuszykujsiędowojny”
.SytuacjapanującawHiszpaniibyłalepsza.Kiedy
wybuchławojna,angielskimarynistaszacuje,żeposiadałaonastookrętów
różnychrozmiarów;ztychprawdopodobniesześćdziesiątbyłoliniowych.
ChoćnapozórdołączenieHiszpaniiwrazzjejlicznąmarynarkądoitaklicz-
nychwrogówAngliimogłosięwydawaćpunktemkrytycznym,mimotopołą-
czenieangielskichumiejętności,doświadczenia,prestiżuorazliczebnościjed-
nostek,niemiałosobierównych.Zsiedemdziesięciomatysiącamiweteranów-
-marynarzy,musiałajedynieutrzymaćwłasnązwycięskąpozycję,czegorezul-
tatjużznamy.
PopodpisaniupokojuChoiseulpozostałwiernyswympierwszympomy-
słom.Odnowamarynarkitrwała,wspieranaprzezduchaambicji.Budowa
okrętówwojennychkontynuowanabyłanawielkąskalę.Podkoniecwojny,
dziękiruchowiodnowyrozpoczętemuw1761r.,Francjaposiadałaczterdzie-
ściokrętówliniowychznajdującychsięwdobrymstanietechnicznym.W1770r.,
kiedyChoiseulzostałodwołany,marynarkaliczyłasześćdziesiątczteryokręty
linioweorazpięćdziesiątfregatnawodzie.Arsenałyimagazynybyłypełne,nie
brakowałoteżdrewnadoichbudowy.Wtymsamymczasieministerstarałsię
podnieśćsprawnośćoficerówhamującjednocześniearoganckiepodejściepre-
zentowaneprzeztychszlachetnegourodzeniazarównowodniesieniudo
zwierzchnikówjakidoinnychoficerów,niemogącychposzczycićsięszlachet-
nympochodzeniem,którychzdolnościuczyniłyznichludzipożądanychna
pokładachokrętów.Oweuczuciabowiempielęgnowałypewnegorodzajurów-
nośćpośródoficerówbardzoróżnychstopni,cobardzonegatywniewpływało
nasubordynację.Wczłonkachuprzywilejowanejgrupyspołecznejwidziano
osobyrównesobieanieoficerówmłodszychistarszych.Komicznahistoria
przytoczonaprzezMarryatanajlepiejzobrazujesytuacjępanującąnafrancu-
skimćwierćpokładzie.uZaufanie!”zawołałkapitan;uktokiedykolwieksłyszał
ozaufaniumiędzykapitanemmianowanymamidshipmanem!”
.uNiesir”,od-
rzekłmłodzieniec,uniemiędzykapitanemamidshipmanemleczpomiędzy
dwomagentlemanami”
.Sporylubkłótniepomiędzydwomagentlemanami
niepomnyminawłasnąrangę,wybuchaływkrytycznychmomentach,apoczu-
cierówności,któreszalenidemokracistarająsięrozpowszechnićnapokładach
republikańskichflot,wciekawysposóbprezentowanebyłopośródczłonków
najwyższejarystokracji.uWidziałempojegominie”
,rzeczejedenzbohaterów
Marryata,użepierwszyporucznikniezgodziłsięzkapitanem;leczbyłzbyt
dobrymmarynarzem,bywtymmomenciewyrazićswójsprzeciw”
.Ilustrujeto
jednąznajgłębiejzakorzenionychzasługsystemuangielskiego,któregobrak
francuscyautorzyprzypisująnastępującejsytuacji:
