Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Niespełnapółwiekutemu,wpracypt.Pojęcieprawa,Hartpostawił
tezę,żeto,cowspółcześnienazywamyprawem,niemogłobywogóleist-
nieć,gdybyniedałosięzakomunikowaćogólnychwzorcówpostępowania
wsposóbzrozumiałydlarzeszjednostek
1
.Samejednakzagadnienia,coczyni
prawokomunikowalnymorazjakkonkretnakoncepcjaprawazwiązanajest
zokreślonymsposobemkomunikacji,niebyłyjużwjegopracyprzedmiotem
pogłębionychanaliz.Badającproblemskutecznościprocesukomunikacji
prawa,oxfordzkifilozofzałożyłjedynie,żepewienstopieńjegoniepewności
jestnieuchronnąkonsekwencjąwewnętrznychograniczeńjęzyka,ludzkiej
niewiedzyozdarzeniachmogącychzaistniećwprzyszłości,atymsamymrów-
nieżniedookreślonegocharakterucelówregulacjiprawnych
2
.Hartwprawdzie
zwróciłuwagęnato,żeświadomośćtychograniczeńpowodujeprzyjmowanie
wsystemachprawnychpewnychinstytucjilubsposobówregulacji,mających
przeciwdziałaćniepewności,niezauważyłjednak,żepewneregulacjepowsta-
jązpowodubrakutechnicznychmożliwościinnegorozwiązaniaproblemu.
Umknęłowięcjegouwadzeto,żeskutecznośćprawawznacznymstopniu
zależyrównieżm.in.odsprawności,przewidywalności,wiarygodnościibez-
pieczeństwasamegoprocesujegokomunikacji.Spełnienietychwarunków
możewymagaćnietylkookreślonychtypówdyskursulubformpodawczych
tekstu,aletakżeokreślonychsposobówzarządzaniasystememudostępnia-
nychinformacjiprawnychiodpowiednichtechnologiikomunikacyjnych
3
.
1
HartH.L.A.,Pojęcieprawa,WydawnictwoNaukowePWN:Warszawa1998,s.171.
2
Należyjednakzaznaczyć,żeHartodrzucakoncepcjęjurysprudencjimechanicznej,
H.L.A.Hart,Pojęcieprawa...,s.176in.
3
Np.korzystanieztechniklegislacyjnychdoskutecznegokomunikowaniaregułpo-
stępowaniawyrażonychzapomocąogólnychformjęzykowychwymagapisma.Por.J.Goody,
11
