Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
skiejczęściGórnośląskiegoZagłębiaWęglowego
byłprzedmiotembadańJ.Kaňoka(1987,1988,
1990a,1990b,1992,1994),V
.Kříža(1981,1990)
orazV
.KřížaiB.Schneidera(1993).Dotych-
czasowepublikacjenatematwpływuwódko-
palnianychnaodpływobejmowałyrzekiwpo-
szczególnychregionachGZW
,np.wRybnickim
OkręguWęglowym(Jankowski,1986),wko-
nurbacjikatowickiej(Czaja,1999),wdawnym
województwiekatowickim(Hołda,Ośródka,
1989;Czaja,Jankowski,1991b,1992),lubwy-
branezlewnie,np.:Mleczną(Absalon,Wac,
1992),Rudę(Absalon,1998),Brynicę(Czaja,
1987,1988),Nacynę(Jankowski,1984b),Rawę
(Jankowski,1988,1995).Udziałwódobcych,
wtymwódkopalnianychwregioniegórnoślą-
skimbyłrównieżprzedmiotembadańW
.Drob-
ka(1984),J.WłodarczykaiL.Ośródki(1988)
orazI.HołdyiL.Ośródki(1989).
Zmianystosunkówwodnychpodobnedotych
występującychnaterenieGórnośląskiegoZagłę-
biaWęglowegoobserwujesięnaobszarzeLubel-
skiegoZagłębiaWęglowego.Wpływkopalńwęgla
kamiennegonastosunkiwodneWyżynyLubel-
skiejorazPojezierzaŁęczyńskiegoopisanyzostał
m.in.przez:T.Wilgataiin.(1987),L.Łyszcza-
rzaiZ.Borchulskiego(1995),S.Chmielaiin.
(2002),Z.MichalczykaiS.Chmiela(2005),
Z.Michalczykaiin.(2007).
Istotnymproblememjestocenatendencji
zmianstosunkówwodnychorazoddzielenie
wpływuczynnikówklimatycznychiantropoge-
nicznych.Problematykatabyłaporuszanam.in.
wpracach:A.T.Jankowskiego(1996b),D.Ab-
salonaiin.(1997),D.AbsalonaiM.Matysik
(2007,2016),J.Kaňoka(1997),R.Soi(2002),
A.Bartczaka(2007),D.Brykały(2009),T.Ciu-
py(2009),D.Szumińskiej(2014).Stwierdzono,
żewpływantropopresjijestistotnymczynnikiem
oddziałującymnazmianęodpływu,zwłaszcza
wzlewniachnaterenachzurbanizowanychoraz
terenachużytkowanychrolniczo.Analizadługo-
letnichciągówpozwalanaidentyfikacjękierun-
kówzmianwprzepływachrzek.Badaniaprowa-
dzoneprzezB.FaliE.Bogdanowicza(2002)
wokresie1901-2000wprzekrojuWisływTcze-
wieorazOdrywGozdowicachniewykazałysta-
łejtendencjiodpływu.ZmianyodpływuwPolsce
wdrugiejpołowieXXwieku,obejmującenajczę-
ściejpięćdziesięcioletniąserięobserwacji,były
przedmiotembadańm.in.P
.JokielaiA.Bart-
nika(1997,2001),D.Wrzesińskiego(2009,
2010,2014,2016)orazZ.Michalczyka(2009).
Uzyskanewynikiwskazująnawzrostprzepły-
wównatereniePolski,jednakwwiększościten-
dencjetesąnieistotnestatystycznie.Zaobserwo-
wanewpierwszejpołowielat70.inapoczątkulat
80.przezP
.JokielaiA.Bartnika(1997,2001)
orazD.Wrzesińskiego(2009)zmianyskokowe
przepływówpozwalająnaokreśleniekierunku
zmiany,która-wedługwymienionychautorów
-spowodowanajestczynnikamiklimatycznymi.
Wzlewniachsilniezurbanizowanychzmianysko-
kowe-wywołanegłównieprzezczynnikiantro-
pogeniczne-zostaływykryte(Absalon,Maty-
sik,2016)podkonieclat80.i90.
Interesującezależnościwzmianachprzepły-
wówrzekPolskiwykazanoprzybadaniuwpływu
OscylacjiPółnocnoatlantyckiej(NAO)nazmia-
nyodpływurzekwPolsce.WiększywpływNAO
obserwowanyjestwprzypadkuprzepływówmie-
sięcznychisezonowych,anierocznych(Wrze-
siński,2010a,2010b,2013,2014;Pociask-Kar-
teczkaiin.,2002-2003).Opróczoddziaływań
klimatycznychorazantropogenicznychnacha-
rakterodpływuwzlewniwpływatakżewielkość
zasilaniapodziemnego(Choiński,1988).
1.2.Celimetodybadań
Materiałbadawczy
Celempracyjestokreśleniewpływuzrzutu
wóddołowychzkopalńnakształtowanieodpły-
wurzekGZW
.Obliczonotakżeudziałwódkopal-
nianychwśrednichrocznychiśrednichniskich
przepływachrzekGZW
.
Osiągnięcietakpostawionegoceluwymaga-
łoodpowiedzinanastępującepytania:
–
Czywodykopalnianedoprowadziłydozmian
ilościowychodpływurzekGZWwciąguana-
lizowanegopięćdziesięciolecia?
11
