Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
jaksilnieibezpośredniooddziaływałyonenaodbiorców–wefek-
cienp.CierpieniamłodegoWerterabyłyksiążkązakazanąwlatach70.
XVIIIwiekuwwieluniemieckich(inietylko)miastach,ba!wLipsku
przezwielelatpotemzakazanebyłonawetnoszeniesłynnegostroju
Wertera:niebieskiegofraka,apodnimżółtejkamizelki
1
.
Źródłamicytatówsąteżkartotekisłownikówhistorycznych
iwszystkiesłownikijęzykapolskiego(zarównowydanewdawnych
epokach,jakiwspółczesne–opisująceobecnyjęzykijęzykwkolej-
nychdobachrozwojupolszczyzny).Kontekstyodnoszącesiędowspół-
czesnościiczęśćcytatówhistorycznychpochodzązezbiorówwłasnych.
Toostatniewiążesięzpewnymsubiektywizmem,naturalnyminie-
uniknionym,polegającymnanadreprezentowaniuwrozważaniach
językapewnychtwórców.Osobnerozdziałysąpoświęconenienawi-
ściwtwórczościJanaKochanowskiego,AdamaMickiewicza(więk-
szaczęśćrozdziału)iHenrykaSienkiewiczaorazwybranychwybit-
nychpoetówIIpołowyXXwieku.Zewzględunarangętychautorów
wieleosóbzapewnezgodzisię,żeniezniekształcatoobrazuprzemian
historycznych,leczraczejsłużyuwypukleniudokonującychsięzjawisk.
Wreszcieostatniazewstępnychuwag,koniecznawtegotypu
książce.Autornieopowiadasiępojakiejkolwiekstroniewobecnych
czyteżdawniejszychsporachpolitycznych,religijnych,obyczajowych
itp.Przykłady(szczególniewspółczesne)sązanonimizowanenatyle,
nailemożnatozrobić,niezniekształcającichsensu.Usuniętoznich
nazwiska,podanejestnatomiastźródło,toostatnienietylkozbadaw-
czejdokładnościdokumentacyjnej,leczrównieżdlatego,bypokazać,
żereprezentowanesągłosyzróżnychstronsporupolitycznegowPol-
sce.Takczyowak,winterpretacjachuwagajestskupionanakwestiach
językowychikulturowych.Bezstronnejestteżpodejściedonienawiści
–jakodosłowa.Najwyraźniejjestononampotrzebne,choćbypoto,
byśmy–parafrazującModlitwęNatanaTennenbauma–umielinazwać
to,przedczymtrzebasięchronić.
1
Interesującopiszeotymm.in.ReihardLettauwtekściez1979r.JohannWolfgang
Goethe,DieLeidendesJungenWerter,dostępnymwarchiwumZeitOnline[zeit.de].
