Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1i4iImaginologiawpraktyce
43
kreowaniazindywidualizowanego,alerozpoznawalnegoobrazu,np.
wampira,któregomożnainterpretowaćchociażbyjakoprojekcjęne-
gatywnych,tłumionychcechwłasnejosobowości(twórcy,alepoprzez
intersubiektywnąsymbolikęrównieżodbiorcy)naistotęmającąwy-
woływaćobrzydzenieiwstręt,alezewzględunawspomnianąwyżej
atrybucjęcechniepożądanych–wpewiensposóbznamitożsamą.
Tonasodsyładojungowskiegoarchetypucienia,którywedługin-
terpretacjipsychoanalitycznejmoże(aleniemusi)realizowaćsię
wtekstachkulturypoprzezwyobrażeniewampira.„Konfrontacja
zcieniemoznaczaprzyjęciewobecsiebiepostawybezwzględniekry-
tycznej,ciągłeodróżnianiesiebieodwłasnegocieniazjednoczesnym
uświadomieniemsobie,żejestonczęściąnaszejistoty”107;takakon-
frontacjajestteżnietylkoniezbędnymskładnikiemfabularnym
wampirycznychtekstówkultury(wktórychkrwiopijcapełnirolę
antagonisty),aleteżfunkcjonujejakopodstawaznacznejwiększo-
ściscenariuszyfilmowychipowieścigatunkowych108.Ponieważjed-
nakznacznaczęśćopisywanychwtejksiążcewampirówniedajesię
zaklasyfikowaćjakoantagoniści,aiderywowanieichwyobrażeńli
tylkozarchetypicznegoobrazucieniaznaczącospłaszczaichinter-
pretację,podajętojedyniejakoprzykładzastosowaniainterpretacji
imaginologicznejwodniesieniudokoncepcjiJunga.
Skoromowaoscenariuszachfilmowychorazrolachprotagonisty
iantagonisty,niesposóbniewspomniećospostrzeżeniachodnośnie
dowyobraźnikinowejpoczynionychprzezMorina.wprzeciwień-
stwiedopoprzednikówanalizującychstrukturęipochodzenieme-
chanizmówwyobrażeniowychMorinskupiłsięnaprocesiewyobra-
żania,jakizachodziwtrakcieobcowaniaztekstemkultury,wtym
przypadkuzdziełemkinematografii.wjegoujęciu„stałymźródłem
wyobrażeniajestuczestnictwo”109,stawiawięcnacisknaprawidła
psychologicznejrecepcjidzieła.Jegozdaniemwyobrażaniejestjed-
naktożsamenietylezobrazowaniem,coutożsamianiem;wtrakcie
recepcjifilmuodbiorcakorzystabowiemzobrazówpodsuwanychmu
przeztekstkulturyidopieropotem,rekonstruującprzeżyciazwią-
zanezodbiorem(woparciuoutożsamianie,czylimechanizmprojek-
cji-identyfikacji),niejakowtórnieobrazujeto,cowcześniejzobaczył
Barćpisałotakiejperspektywie,odnoszącsiędoswojejintuicji,jestonajednak
tożsamazpoglądamiJunganakwestietwórczościczysztuki.
107J.Prokopiuk,C.G.Jung,czylignozaXXwieku,w:C.G.Jung,Archetypy
isymbole...,op.cit.,s.24.
108Por.chociażbyM.Karpiński,Niedoskonałeodbicie.Osztucescenariusza
filmowegodlascenarzystów,dlaprzyszłychscenarzystówidlawszystkich,którzy
kochająkino,warszawa1995.
109E.Morin,Kinoiwyobraźnia,przedm.opatrzyłM.Czerwiński,przeł.
K.Eberhardt,warszawa1975,s.269.
