Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1i4iImaginologiawpraktyce
45
nietosięostatecznieukonstytuowałoitokino–aponimkomiks
igrywideo–mawspółcześnienajwiększywpływnajegoprzeobraża-
nie.Dotyczytonietylkomediówwizualnych,alerównieżliteratury;
„najczęściejbowiemkolejnekreacjeliterackichwampirówkorespon-
dowałyniezeStokerowskimDraculą,alezDraculąLugosiego”113.
StądteżperspektywaMorina,mimożezamykanasząoptykębadaw-
cząnawyobrażeniapojęciowe,będzieszczególnieistotnaprzybada-
niufantazmatuwampira.
ZzupełnieinnychzałożeńwychodziTrąbka,którywswojejkon-
cepcjizwracasięwstronęwyobraźnimotywowanejludzkimizmy-
słami,rozumianymitutajjakozdolnośćdopercepcjiprzestrzeni
trójwymiarowej.GłównymprzedmiotemzainteresowaniaTrąbkisą
mechanizmy,któreprzekładająobiektywnieistniejącą,trójwymia-
rowąprzestrzeńzapomocądwuwymiarowejpercepcjiwzrokowej
nawyobrażenieponownietrójwymiarowe,jednakbędącejedynie
swegorodzajumodelem.Ówmodelmożebyćwypełnianyzarówno
przezobiektywnieistniejącebyty,jakibytynieistniejąceczywręcz
abstrakcyjne,dającesięjednakskonkretyzowaćprzestrzennie.Trąb-
kazauważa,żewyobrażeniamogąbyćnapoziomieumysłowymtym
samym,copostrzeżenia,gdyż„napodłożuneurofizjologicznymtrud-
noodróżnićświadomośćczegośodwyobraźni»czegoś«,ponieważ
sprawazawartościtreściowejtokompetencjasemantycznościpsychi-
ki”114.Dlategoteżwświetletejkoncepcjidlaludzkiegomózguniema
znaczenia,czydanybytjestwyobrażony,czyobecny,oileświadomy
umysłtegorozróżnienianiewprowadzi.„wyobraźniaiświadomość
sąnierozdzielnymicechamifunkcjonowaniaośrodkowegoukładu
nerwowego,jakkolwiekwyobrażeniareprezentująwyższyzakresisą
szczególnąpostaciąświadomejpsychiki”115.
Trąbkaswojąteorięwyobraźniopierawprawdzienaprzesłankach
neurofizjologicznychibiologicznych,wywodzącjązwiedzynatemat
funkcjonowanialudzkiegomózguiukładunerwowego,osadzająjed-
nakwszerokopojętejkulturzeitradycjianalizwyobrażeń.Stwierdza,
że„wyobraźnia(phantasia)jużfunkcjonujeuArystotelesawdziele
Deanima.JeszczeD.Hume[wTraktacieonaturzeludzkiej–przyp.
M.w.]przeciwstawiawyobraźnięnieświadomości,aleumysłowi.
UR.Descartes’a[TrąbkapowołujesięnaTraktatoczłowieku–
przyp.M.w.]występujezaskakującociekawypogląd,jakobywyobraź-
niabyłafaząpośredniąmiędzymózgiemaumysłem”116.Niezależnie
113A.Gemra,Pięknapaniilordobiałychlicach:transformacjeopowieści
owampirachwtekstachgrozy,w:Podanie–legendawtradycjiludowejiliterac-
kiej,red.M.JakitowicziV.wróblewska,Toruń2007,s.244.
114J.Trąbka,Wyobraźnia…,op.cit.,s.37.
115Ibidem,s.105.
116Ibidem,s.21.
