Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
TadeuszSucharskiWbrewlękowiprzedWschodemiprzeciwpożądaniuZachodu...
wbutach”.WNiesamowitejSłowiańszczyźnieMariaJaniondowodziła,żepolska
słowiańskośćtoniejest
tylkokwalifikacjaporządkującaplemiennezróżnicowanieludówindoeuropej-
skich,októrymmałoktoznasmyśli,anipokryteszlachetnąpatynąświadectwo
naszejgenealogii,aległębokierozdarciewewnętrzne,któregoistnienianiejeste-
śmyświadomi,którejednakdecydujeonaszejniejasnejtożsamości,onaszych
kompleksach,oniepewnym,poddańczymiwywyższającymjednocześnie,miej-
scuwEuropie[Sucharski2008:225].
StasiukopublikowałDojczlandpięćlatpoNiesamowitejSłowiańszczyźnieichyba
wpewiensposóbnawiązałdoproblemuzainicjowanegoprzezJanion,bypod-
jąćgoweWschodzie.Dlaniegojednakkategoriąważniejsząodsłowiańskości
okazałasięwschodniość.Anajważniejszyjejkomponentstanowiłodoświad-
czeniekomunizmu.
WpoczątkowychfragmentachWschodu,wuwerturzedozapiskówzpostso-
wieckichazjatyckichwojaży,umieszczaStasiuk,wychowanynapraskimGro-
chowie,równoległeobrazydwóchswoichwsi:dziecięcejpodlaskiej,czyli
chłopskiej,idorosłejbeskidzkiej,czylipegeerowskiej,awłaściwiejużpopegee-
rowskiej;chłopskiejwfazierozwoju,pegeerowskiejwepoceupadku.Powraca
regularniedoowychobrazów,wprzerywanychnamomentrelacjachzpodróży
poPolscemiędzyBugiemiWisłą,wnarracjachirefleksjachsowiecko-rosyjskich.
Mimożedzielijeepokaokołokilkudziesięciulat,wdeskrypcji(aletakżewre-
fleksjach)Stasiuka,comożeirytowaćzwolennikówprecyzyjnegorozróżniania
kołchozówbądźsowchozówodgospodarstwindywidualnych,różniąsięod
siebieniewiele.Stasiukanieinteresujewszakże,mówiącjęzykiemonegdajszej
ekonomiipolitycznej,problemśrodkówprodukcji,jejwłasności,organizacji
pracy.Zajmujegoprzedewszystkimkwestiaskolektywizowania,możenawet
zglajszachtowaniaświadomości,łatwiejszazpewnościądouchwyceniawmniej-
szychspołecznościachwiejskich.Właśnietakich,którekreowałPłatonowwprzy-
wołanymWykopie,Czewengurze.ObiewsiewujęciuStasiukaurastajądorangi
początkuikońca,alfyiomegipolskiegokomunizmu,polskiegoeksperymentu
eschatologicznego,wktóregoefekcienastąpićmiałflkresdziejówikresuciemię-
żenia”[Stasiuk2014a:284].UpoczątkuowegoprocesuumieszczaStasiukpod-
laskąwieśswojegodziadka,nakońcupegeerwdawnejwsiłemkowskiej,znisz-
czonypopółwiekukomunizmujakwcześniejszaofiarajegobezwzględności.
PróbujewychwycićautorWschodufenomenpolskiejwsikomunistycznej,którą
przedstawianapodobieństwoflkolektywistycznejwyspy”.Byłniąniewątpliwie
beskidzkipegeer,jegomieszkańcytworzyliflnowąrodzinę”,bylinowymple-