Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wschód–Zachódwnieprzerwanymdialogu*Słupsk2016
23
mieniem,Stasiukniewahasięnawetstwierdzić,żebyliflwcieleniemkomunizmu,
ba,bylisamymkomunizmem”[Stasiuk2014a:19].flDuchowąojczyznęswojego
pegeeru”[Stasiuk2014a:20]widziałStasiukwRosji.Podobniechciałbypostrze-
gaćspołecznośćwsinadbużańskiej,którejprzewodnikiem,wodzemduchowym
uczyniłpisarzswojegodziadka,sołtysaowejwsi,niezarejestrowanegosympa-
tykapartiikomunistycznej.Toon,wwizjiwnuka-pisarza,swojąpostawąiprzy-
kłademkreował,aleteżispajałpoglądywspółmieszkańców,integrowałwyda-
wałobysięnieintegrowalne.OdkapliczkizNajjaśniejsząPanienkąprowadził
ichkukomunistycznejNowejJeruzalem.BliskiPłatonowowskiemubohaterowi
zCzewengura,którynakoniuowdzięcznymimieniuSiłaProletariatuposzuki-
wałgrobuujrzanejweśniepięknejRóżyLuksemburg,wiódłStasiukowydzia-
dek-prorokswoichwieśniakówfldolepszychczasówiziem”[Stasiuk2014a:
290],azatemdoraju,recytującbluźniercząparafrazęlitaniiloretańskiej,wktó-
rejNajświętsząMarięPannęzastąpiłausakralizowanaKomuna:flKomunonie-
skalana,módlsięzanami.Komunonajczystszamódl,sięzanami”poflKo-
munęróżańcaświętego,Komunęrodzin,Komunępokoju”[Stasiuk2014a:281-287].
WopisiepostawyswojegodziadkaprzeciwstawiasięodważnieStasiukmoże
nazbytskwapliwiepowtarzanejwostatnimćwierćwieczutezie,żewejścieso-
wieckiejarmiioznaczałotylkoniewolę.Ujawniamożenazbytchętniezapomi-
naneprzejawyaktywnościniemałychgrupobywateliwintronizacjinowego
systemu.Zperspektywybiednych,częstobezrolnychchłopówznadbużańskiej
wsikomuniściflPrzynieśliwolnośćirówność,rzeczywcześniejtunieznane.
Możeinniczulisięzniewoleni.[ł]Alenieonitutaj.Zpokoleniawpokolenie
rabwraba,nędzarzwnędzarza.Terazjedliwolnoibezsłowa.Bezlęku,żeza-
braknie”[Stasiuk2014a:279].Powtarzaparokrotnie,żenatychziemiachfljak
sięgnąćpamięcią,zawszebyłajakaśwładza”.Komunistycznazastąpiłaflruską,
pańską,niemiecką”[Stasiuk2014a:289].Wolnościnietylkoniebyło,alenikt
oniejnawetniemówiłiniebyłnaniąprzygotowany.Każdawładzazabijała,
każdagłodziła,jednabardziej,innamniej.Aprzykomunizmiegłodujużnieby-
ło.Stasiukstarasięzrozumiećperspektywępolskichflbiedniaków”,dlaktórych
flnadejściekomunizmuoznaczałoodejściealbocofnięciesięgłodu”[Stasiuk
2014a:106].Patrzynarzeczywistośćoczamiswegodziadkazludu,swegoojca,
flrobotnikarannejzmiany”5zFSO.Wtejquasi-apoteozieKomunynieposunął
sięjednakStasiukdoposzerzenialitanijnychinkantacjiokolejneogniwo:flKo-
munosprawiedliwościirówności,módlsięzanami”,chociażzjegowspomnie-
niowejnarracjiwyłaniasięitakiwizerunekpowojennejflświętej”,którasprawi-
ła,żewładzazaczęładobiedakówzwracaćsięperflpanie”.
11111111
5TooczywiściealuzjadotytułuwierszaEdwardaStachuryPiosenkadlarobotnikarannejzmiany.