Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
flPrzedporozumienie”jakokategoriateoretycznawzakresiescalaniawielusubdyscyplin
23
tyfkacji.Niejesttorównież(najczęściej)jednoocznośćpirata-barwnegoroz-
bójnikamorskiego,którystraciłokoiprzysłaniatwarzopaską.Jednooczność,
ojakiejtumówię,jestraczejdobrowolnymbielmem,albo-jakktowoli-
klapkąnaoku,wgruncierzeczycałkiemzdrowymizdolnym(pojejzdjęciu)
dowidzenia.
Możnaowospostrzeżenierozwinąć,stwierdzając,żezpowodutejjed-
noocznościdochodzidoprzeoczeniaprzezparadygmatpewnychzjawisk,
tematówczyproblemów:badaczżyjącywświecieparadygmatuzapytany
oniepowie,żenieistotne,toznaczynienależądoflnaturyrzeczy”lub
jejnieujmują.Następujeteżpomijanieprzezparadygmatpewnychzjawisk,
tematówiproblemów:badacznależącydoświataparadygmatuuzna,że
onenieważne,toznaczynieodpowiadająprzyjętemuwnichpodejściu,jego
ideałompoznawczym,czasemteżwzorcomideologicznym.
Życiewświeciewłasnegoparadygmatulokalnegoizolujewprawdzie,
leczjednocześniepozwalawyraźnieodróżniaćsięodinnychizachowaćtoż-
samość.Nastawienietoobjawiasięiumacniawdyskursiewspólnotowym:to
jestnieistotne,atowłaśnieistotne,tojestnieważne,atowłaśnieważne.Stra-
tegiitej,konsolidującejparadygmatdośrodkatowarzysząrozmaitestrategie
skierowanenazewnątrz:iobronne,izaczepne,konfrontująceflnaszświat”
zróżnymiflświatamiobcymi”13.
Wliteraturzeprzedmiotuspotkaćmożnarównieżpojęciewyważonypara-
dygmatnaukowy.JaktwierdziłDariuszKubinowski:
Wykładniawyważonegoparadygmatu,jakościowegoopierasięnaczterechflarach,
amianowiciena:uznaniuieksponowaniuhumanistycznychideałównaukispołecz-
nej,wtymzhumanizowanejwykładnijejnaukowości;konstruktywnejkrytycepara-
dygmatupozytywistycznegouprawianianaukspołecznych;konstruktywnejkrytyce
uprawianianaukspołecznychwduchuskrajnychpodejśćantypozytywistycznych,
postmodernistycznychorazprzedewszystkimautorskiejkoncepcjipodstawonto-
logicznych,epistemologicznych,metodologicznychimetodycznychflnowych”ba-
dańjakościowychwnaukachspołecznychzorientowanychhumanistycznie,wtym
wszczególnościwpedagogicezorientowanejhumanistycznie14.
Sądzę,żezpunktuwidzeniametodologicznejpoprawnościiracjo-
nalnościdziałania,atakżewkontekściedążenianaukspołecznychku
stosowaniusyntheticmethodologynależałoby-przedpodjęciemsiępróby
modyfkacjiistniejącychparadygmatów-wrócićdotworzeniawyjaśnień
isformułowań(reeksji,uogólnień)ocharakterzekomplementarnym.Mamy
bowiemdoczynieniazokresempostmonocentrycznejewolucjikraju,której
13Por.:J.Nowosad,Ozmianieparadygmatuszkolnictwa,flEdukacja”2011,nr1,s.71.
14D.Kubinowski,Identyczność,synergia,emergencja.Rozwójbadańjakościowychwpedagogice
polskiejXXiXXIwieku,WydawnictwoUMCS,Lublin2013,s.28.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021