Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ustawaowspieraniurodzinyisystemiepieczyzastępczej
(nharmonijnyrozwój”),jakrównieżwykorzystałzwrotycharakterystycznedlajęzyka
potocznego(nśrodowiskorodzinne”,natmosferaszczęścia,miłościizrozumienia”).
Zpunktuwidzenianormatywnegoszczególnąuwagęnależyzwrócićnatepojęcia
izwroty,którewyznaczajązakresomawianejustawy,atakżerzutująnawartościprzez
niąpreferowane.
Pierwszym,azarazemkluczowympojęciemwystępującymwtejustawiejestpojęcie
dziecka.Podkreślićtrzeba,żewkomentowanymakcieprawnymniezamieszczono
definicjitegopojęcia,zatemnależyjejposzukiwaćnagruncieinnychunormowań
prawnych.Wpolskimsystemieprawnympodstawoweustawy,takiejakKodekscy-
wilnyorazKodeksrodzinnyiopiekuńczy,niedefiniująpojęciadziecka,choćwKo-
deksiecywilnymzamieszczoneunormowania,któreodnosząsiędotakokreśla-
nejosoby(np.art.9k.c.,zgodniezktórymwrazieurodzeniadzieckadomniemywa
się,żeprzyszłoononaświatżywe).Zdoprecyzowaniemtegopojęciaspotykamysię
wKonwencjioprawachdziecka,którawart.1stanowisię,żedzieckotokażdaistota
ludzkawwiekuponiżej18lat,chybażezgodniezprawemodnoszącymsiędodziecka
uzyskaonowcześniejpełnoletność.Zdefinicjątegopojęciastykamysięwart.2usta-
wyz6.01.2000r.oRzecznikuPrawDziecka(Dz.U.z2023r.poz.292).Zgodnieztym
przepisemdzieckiemjestkażdaistotaludzkaodpoczęciadoosiągnięciapełnoletno-
ści.Dopoczęciajakoelementuwyznaczającegopoczątekbytuczłowiekaodwołuje
sięwyrokTKz22.10.2020r.,K1/202.DotakiegoujęcianawiązywałKodekscywilny
wart.8§2,gdystanowił,żezdolnośćprawnąmadzieckopoczęte,jednakżeprawa
izobowiązaniamajątkoweuzyskujeonopodwarunkiem,żeurodzisiężywe.Unor-
mowanietoobowiązywałoodmarca1993r.do4.01.1997r.ObecniewKodeksietym
przewidujesię,żeosobydo13.rokużycianiemajązdolnościdoczynnościpraw-
nych,natomiastosoby,któreukończyły13.rokżycia(małoletni),dysponująjużogra-
niczonązdolnościądoczynnościprawnych.Wświetlepowyższegomożnaprzyjąć,
żedzieckiembędziekażdaosoba,któraurodzisięiniebędzieosobądorosłą,czyli
osobąpełnoletnią,atakąosobąjestosoba,któraukończyła18.rokżycia,lubosoba
powyżej16.rokużyciazazgodąsądurodzinnegozawarłazwiązekmałżeński.Syg-
nalizowanetuujmowaniedzieckaodmomentupoczęciawkontekściekomentowanej
ustawymożemiećznaczeniejedyniewzakresiewspieraniarodzin,natomiastwzakre-
siepieczyzastępczejorazproblematykiadopcjiniebędziemiałożadnegoznaczenia.
Mocąomawianejustawyustawodawcazamierzałwprowadzićdopolskiegosystemu
prawnegounormowania,któremająsłużyćdobrudzieci3,wtakimrozumieniutego
pojęcia.Jednocześniewymieniawartości,któremająbyćwyznacznikiemtegodobra,
2OTK-A2021/1.
3Natematdobradzieckazob.S.L.Stadniczeńko,Prawodzieckadowychowaniawrodzinie[w:]Konwencjaopra-
wachdziecka,red.S.L.Stadniczeńko,Warszawa2015,s.95,czyL.Zacharko,B.Wartenberg-Kempka,Dobro
dzieckajakowartośćnajwyższawprawieadministracyjnym[w:]Aksjologiaprawaadministracyjnego,t.1,
J.Zimmermann,Warszawa2017,s.281in.;S.Nitecki,Dobrodzieckaidobrorodzinyworzecznictwiesądów
administracyjnych[w:]OpotrzebienowegoKodeksurodzinnegoijegopodstawachaksjologicznych,red.S.L.Stad-
niczeńko,M.Michalak,Toruń2019,s.405-422.
24
StanisławNitecki