Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1.Historiadomu–wybranezagadnienia
wpływachśredniowiecznegowielkiegodomu,któregopółpublicznąformułę
zastąpiłdomprywatny,będącywłasnościątylkojednejrodziny.
PojawieniesięwXVI-wiecznychNiderlandachnowychrelacjimiędzymiesz-
kańcamiaużytkowanąprzeznichprzestrzeniąbyłowynikiemwydzielenia
miejscapracy,anastępniejegooddzieleniaodpokoimieszkalnych.Domstał
sięstrefąprywatnąiwmiarępostępuspecjalizacjipomieszczeń—osobistą,
wodróżnieniuodprzestrzenipublicznejimiejscapracyoraz,coistotne,sta-
nowiącąichprzeciwwagę
7.
Ilustr.1.3.DomwłasnyarchitektaJ.Jacquesla
Wildera
w
Antwerpii.
Domy
niderlandzkie
powstawaływzwartejzabudowienadługich
iwąskichdziałkach.Elewacjesąnośnikami
publicznychznaczeń,natomiastwnętrzaurzą-
dzanoizdobionoartefaktamiwsposóbzależny
odosobistychgustówiupodobań.Zwykledom
służyłdwupokoleniowejrodzinie,stądwyraźne
określeniefunkcjiposzczególnychpomiesz-
czeń.Nawysokimparterzeznajdująsiępokoje
wspólne
będące
przedłużeniem
przestrzeni
publicznej.Wąskiestromeschodyprowadziły
dopokoisypialnych.Poprawejstroniewidocz-
newejściegłówneprowadzącedoprywatnego
ogrodu,zamkniętegoodtyłubudynkiemgospo-
darczym[źródło:Ewerbeck,1888]
Pomieszczeniomprzypisanotrwałefunkcje,corównieżprzyczyniłosiędo
indywidualizacjiwnętrzdomu.PoczątkowoskromnymelewacjomwXVII
iXVIIIw.nadanoindywidualnywyraz,będącysumąform,znakówisymboli
odczytywanychnawielupoziomach.Domniderlandzkistałsięmaterializacją
osobowościigustówczłowiekaorazwyrazemindywidualnychzainteresowań,
wzdyscyplinowanysposóbwpisanymwtkankęmiasta.Tymsamymjegorela-
7Wwynikuprzekształcaniasięśredniowiecznegowielkiegodomuwdomprywatnyaktywność
zawodowazostałaprzeniesionadoinnychbudynków.Tymsamymzniknęlinienależącydorodziny
czeladnicyipraktykanci,cowiązałosięzprzekształceniempracywzatrudnienie[Marody,Giza-
-Poleszczuk,2004,s.239].Zmniejszyłasięteżliczbasłużących,dlaktórychdompracodawcy
przestałbyćmiejscemzamieszkania.Wymusiłotozmianywukładziefunkcjonalnym(likwidacja
pokoidlasłużby,parterjakoprzedłużenieulicy,połączeniekuchnizpokojami,wydzieleniestrefy
prywatnejitp.)[Por.Rybczyński,1996,s.65,72,77-80].
