Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdział1.Historiadomu–wybranezagadnienia
WVilliLaRotondapodVincenząklarownakompozycjasłużywyeksponowaniu
osicentralnejpoprowadzonejodbramywjazdowejprzezdrogęmiędzybudyn-
kamigospodarczymikureprezentacyjnemudziedzińcowiprzedfasadąwejścio-
wąwilli,którajestpotraktowanajakołącznikzrozpościerającymsięnatyłach
otwartymkrajobrazem.Palladiowykorzystałto,że:
nawszystkiestronyroztaczająsiępięknewidoki,jednebliższe,innedalsze,ajeszcze
innesięgającewidnokręgu,nawszystkichumieściłemloggie.Poniżejpoziomuloggii
isaliznajdująsiępokojedoużytkudomowników[Palladio,1955,s.90].
Formawillijestwynikiemwprowadzeniarelacjizotoczeniemjakoistotne-
goczynnikasłużącegonietylkozwiększeniukomfortużycia,aleizmysłowej
przyjemnościmieszkańców.Inspiracjedomempalladiańskim
8
orazwpływy
architektówholenderskich
9przyczyniłysiędowykształceniawAngliitypunie-
wielkiejrezydencjiwiejskiej,projektowanejjakozwartabryłaurozmaicona
ryzalitamiiwykuszami,swobodniewpisanawkrajobraz.PrzykłademjestFen-
tonHouse(1693),któregoformastałasiępierwowzoremwielurezydencji
wstylukrólowejAnny.Styltenznalazłzastosowaniezarównowokazałych
rezydencjach,jakiwskromnychcottages,coprzyczyniłosiędojegoszerokie-
gorozpowszechnienia.
a
b
Rys.1.5.RichardBoyle,ChiswickHouse,1724-1732.Willawzniesionaprzezpropagatorapalladia-
nizmustanowiwyraźnenawiązaniedowłoskichwzorów;a)rzutprzyziemia,b)elewacjaogrodowa
[źródło:www.britannica.com/EBchecked/topic/113297/Chiswick-House,dostęp:27.03.2011]
RówniedużywpływwywarłasiedzibaAlexandraPopelawTwickenham
(1719),dlaktórejinspiracjąbyłwyidealizowanydomantycznegopoety.Pope
głosiłpochwałęnieklasycznejróżnorodnościinieregularnościwyrażonąprzez
8NiebagatelnąrolęodegrałoupowszechnienietwórczościPalladiaprzezInigoJonesaijego
uczniaJohnaWebba.JoneswydałdziełoPalladiaw1620r.OwpływieVilliLaRotondaPalladiana
architekturęangielskąświadczypowstanieażczterechbudynkówinspirowanychtymarcydziełem:
FootscrayPalace,MereworthCastle,ChiswickHouseiNuthallTemple.
9Wpływytesąwidocznezwłaszczawpowściągliwymstosowaniudetaluwpostacipłycin,
gzymsówiobramowańotworóworazużyciunadużąskalęcegły.Por.MauritshuisautorstwaJacoba
vanCampena.
