Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
prowadzącychdziałalnośćedukacyjną,zajmującychsięrożnymiaspektamipo-
mocyumierającymiosieroconym,oraztanatologicznychkonferencjiinterdy-
scyplinarnych.Jakoichwieloletniauczestniczkachciałampoddaćrefleksjiich
pozanaukoweznaczenieoraznieprzenikalnośćśrodowiskową.
Ostatni,niecoosobny,aleniewątpliwiemieszczącysięwformuleuczenia
sięśmierciproblemomówionywtymrozdzialestanowiątzw.ukryteprogramy
nauczania-propagowanieróżnychodmiantestamentówwoli.
Wostatnimrozdzialemierzęsięzfundamentalnympytaniem:jakiespo-
łeczneikulturoweznaczeniamają(lubmogąmieć)podejmowanewspółcze-
śniedziałaniatanatoedukacyjne?Wmoimprzekonaniuzadająnamtrzylekcje
-kulturową,komunikacyjnąipedagogiczną-ipokazują,jakmożnajeodro-
bić:jakutrwalićiupowszechnićpostawęśmiercipodzielanej(towarzyszenia
osobomskonfrontowanymześmiercią),jaksiędosiebiezwracać(wjejobli-
czu),jakuczyćinnych,korzystajączwłasnychdoświadczeń.
Tymsamymmojebadaniazostałyuzupełnionetrzemapropozycjamiteo-
retycznymi-wyodrębniłamkategorie:śmiercipodzielanej,komunikacjisen-
sytywnejialtruizmuwyprowadzonegozcierpienia.
Katalogdziałańtanatoedukacyjnychskładającychsięnawspółczesnąscho-
lamortiszostałstworzonywodniesieniudokonkretnychprogramów,osób,
eventów,przekazówiinstytucjiwPolsceiStanachZjednoczonych.
Strukturacałościpracy,jakiposzczególneczęściodpowiadającerozdzia-
łom,sąefektemaktywnejpostawywobecwłasnegolosu-stanowiąschemat
odniesienia,gdzie-wmyślprekursorasocjologiifenomenologicznejAlfreda
Schütza-interpretacjapowstajenapodstawiezasobuuprzednichdoświad-
czeń,tzw.Lebenswelt,świataprzeżywanego.Pracarealizujeschematdziałania
poznawczegoteoriiugruntowanejwjejpragmatycznejorientacjipostulowanej
przezAnselmaStraussaiJulietCorbin(Strauss,Corbin1990).Wyruszyłam
wpodróżautoetnograficznąbezprekonceptualizowanychteorii-chciałam
odkryć,jakwyglądawspółczesnascholamortis,cosięnaniąskładaizjakimi
lekcjamidonauczeniasięwiąże.Odkryć,anieweryfikowaćcudzelubwłasne
przyjętewyobrażenie.Toci,którychspotkałam,miejsca,któreodwiedzałam,
programytanatoedukacyjne,którestudiowałam,iwłasneprzedsięwzięciaedu-
kacyjnemiałydopierozaowocowaćuświadomieniemsobiekategoriiogólnych
orazprocesówspołecznych.Teorialubteoriemiaływyłonićsięzmoichbadań.
Korzystamzbadawczegopryzmatuantropologiidoświadczeniaiantropo-
logiidziałania.
Posługujęsięmetodąantropologicznązaproponowanąprzezamerykań-
skiegoantropologadziałaniaSolaTaxa(1975,s.514-517),awPolscestosowa-
nąipropagowanąprzezHanęCervinkovą.
[Jej]celemjestnietylkointerpretacjazjawiskkulturowych,aletakżepraktycz-
nywymiaremancypacyjny[ś].Metodęantropologicznąrozumiemniejako
11
