Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Monitorowaniejakoobszarbadańwzarządzaniu
21
Kontrolowanierozumianejestzwyklejakoczwartapodstawowafunk-
cjazarządzaniaiJużw1916rokuHenriFayolwyróżniłwśródtego,co
dziśnazywamyfunkcjamizarządzania,funkcjękontroli,którejzadaniem
jestczuwanienadtym,abywszystkoodbywałosięzgodniezustalonymi
przepisamiiwydanymirozkazamiiFayoluważał,żekontrolowaniedotyczy
wszystkiego,codotyczyorganizacji–rzeczy,ludziidziałań(za:Bielińska-
-Dusza2011:35)i
Współczesneujęciekontrolowania,któredotyczyweryfikacji,czyplany
sąrealizowanezgodniezzamierzeniami,pochodzizanalizyzarządzania
przezpryzmatdziałaniaceloworacjonalnego,którewprowadziłHenry
LeChâtelieriTraktowałonkontrolowaniejakoweryfikowanieosiągnię-
tychwynikówpoprzezporównaniezzamierzonymcelem,wyciągnięcie
wnioskówzposzczególnychetapówdziałaniaiwprowadzeniepoprawek
dotyczącychcelów,warunków,planupostępowaniaorazjegorealizacji
ikontroliiPrzezlatatworzonoróżneformykontrolimającenietylkokon-
frontowaćwszelkiedziałania,przedsięwzięciaczyprocesyzrealizacjązało-
żonychcelów,lecztakżezabezpieczaćprzedsiębiorstwoprzedwszelkiego
rodzajunadużyciamiiKontrolowaniewtymujęciubyłowięcdziałaniem
celoworacjonalnym,którebazowałonawcześniejsformułowanymplanie,
abyrozpoznać,jakiestanymająpodlegaćobserwacjiimócjeporównać
zustalonymwcześniejwzorcemczyzaplanowanymrezultatemiTo,copod-
legaćmakontrolowaniuimonitorowaniujakojegoczęści,wyznaczone
jestzgóry,wprocesieplanowaniaiTo,jakiedziałaniazaradczemajązostać
wprowadzone,gdywynikfaktycznyodbiegaodzakładanego,bywawłącza-
newzakreszadańkontrolowania(operacyjnego)bądźtraktowanejestjako
wymagająceszerszychanaliziprzekazywanedokontrolinguiKontrolingto
rozbudowanyobecniedziałzarządzaniaorganizacją,któryszerokowyko-
rzystujewynikimonitorowania,alemierzysięztąsamądwuznacznością
terminologiicodozakresuaktywnegosterowania,jakijestwnimobecnyi
Jakpodkreślają–wszczególności–BolesławRiKuc(2005;2006;
2011)iJanDuraj(2003),wieloznacznośćutrudniającadefiniowaniekon-
trolingumawieleprzyczyn,ajednąznichsątedwaźródłaetymologiczne
dlapolskiegosłowaDkontrola”iWjęzykufrancuskimczasownikcontrôle
maznaczenieanalogicznedopolskiegobiernegoDkontrolować”,awięcpo-
równywaćstanfaktycznyzplanowanym,podczasgdyangielskiterminto
controloznaczaraczejsterowanie,awięcnietylkosprawdzanie,jakjest
obecnie,lecztakżewdrażaniejednocześnieinterwencji,któreoddziałują
naobserwowanąrzeczywistość,nadająckontrolowanymprocesompożą-
danykierunekiTedwagłówneźródłaetymologicznesłowaDkontrolować”
obecnesąwpraktyceiteoriikontrolingudodziśiDlaodróżnieniatego
pierwszegoznaczeniamówisięoDkontrolinguwsensieuproszczonym”
(Jędralska,Woźniak-Sobczak2000)bądźodwołujesiędopojęciaDkontroli
