Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JOANNABRZEZIŃSKA
nej,będącejjednymzrezultatówniewłaściwegoprzebieguzjawiskasocja‑
lizacji,obejmowaćmożeodmiennepłaszczyznyegzystencjinieletniego,
którezkoleimogąsięwzajemnieprzenikać.Wśródnichwyodrębniasię
zaburzeniawprzebieguuwarunkowańi
1)biologicznych(np.nieprawidłowościwfunkcjonowaniuocharakterze
organicznym,istotnedefektywprzebieguprocesówpoznawczych,
emocjonalnych,motywacyjnych,wykonawczych);
2)psychologicznych(np.niewłaściwesprzężeniamiędzysferąpopędową
aemocjonalną,zakłóconefunkcjestrukturpoznawczych,zaburzenia
wprzebiegumechanizmówregulacyjnych)9;
3)społecznych(np.istotnetrudnościlubzakłóceniaśrodowiskowezwy‑
pełnianiemrólspołecznych–wrodzinie,szkole,grupierówieśników,
implikująceproblemy,zarównonaetapieprocesuwychowania,jak
równieżwprzebieguedukacji)100
Nakreśloneobszarynieprawidłowości,któreaktualizowaćmogąsię
indywidualniebądźkumulatywniewzakresietowarzyszącychimsymp‑
tomów,prowadząnajczęściejdonaruszeniaprzeznieletniegoobowiązu‑
jącychwymogówspołecznych,awkonsekwencjidoprzekroczenianorm
prawnychorazwyobcowaniajednostkiztychśrodowisk,wktórychfunk‑
cjonowaładotychczas11.Zaznaczyćnależy,żezakłóceniaprawidłowego
funkcjonowaniaadolescentanapłaszczyźniespołecznej,prowadzące
dojegodesocjalizacji,stanowiąwynikpostępującegoprocesu.Polegaon
nauwypuklaniusiętychwadliwychwłaściwości,kształtującychsięwjego
osobowości,któreodzwierciedlenieodnajdująwpodejmowaniuniepra‑
widłowychzachowańiktóreprzybrakuichkorektyniestetyutrwalają
się12.Jednymznajważniejszychmechanizmów,którychzadaniemjest
redukowaniezachowańdyssocjalnych,pozostająteocharakterzekon‑
trolnym.Niestetyunieletnichwykazującychwskazanezaburzenianie
funkcjonująoneprawidłowo,przezconieunikająonenawetpotencjalnie
niebezpiecznychimpulsów,któremogąprowadzićdoichaktualizacji130
9K.Kowalczewska-Grabowska,N.Górska,M.Kot-Radojewska,Niedostoso‑
waniespołecznewpercepcjiidoświadczeniachuczniówinauczycieliróżnychtypówszkół.
Analizaporównawcza,DąbrowaGórnicza2009,s.15.
10D.Rode,K.Dukała,J.Kabzińska,K.Zalewska-Łunkiewicz,Klinicznapsy‑
chologia…,s.80.
11
SłownikjęzykapolskiegoPWN,httpsi//sjp.pwn.pl/sjp/desocjalizacja;2554839
(dostępi28.11.2022r.).
12H.Spionek,Psychologicznaanalizaprocesuspołecznegowykolejaniasiędziecka
[wi]Materiałydonauczaniapsychologii,red.L.Wołoszyn,seriaIV,t.1,Psychologia
klinicznaipsychopedagogikaspecjalna,Warszawa1968,s.232.
13B.Urban,Zaburzeniawzachowaniuiprzestępczośćmłodzieży,Kraków2000,
s.35.
88
