Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODOSOBOWOśCIDYSSOCJALNEJDOPRZESTĘPCZOśCINIELETNICH
ni,możepozostawaćróżnorakouwarunkowane.Zakłóceńprawidłowego
przebieguprocesusocjalizacjiupatrywaćmożnazarównonapłaszczyź‑
niefunkcjonowaniagrup,wktórychegzystujenieletni(rodzina,szkoła,
gruparówieśnicza),jakiwbrakukorygowaniajegonieprawidłowych
reakcjiorazpostawwobecotoczenia,aniekiedywdoznaniutraumatycz‑
nychprzeżyć,implikującychkontestowanienormpowinnegozachowania.
Wśródprzyczynkształtowaniasięcechosobowościdyssocjalnejwska‑
zujesięrównieżzaburzeniaoetiologiibiologicznej,psychologicznejczy
emocjonalnej.Jakiekolwiekjednaksąuwarunkowaniarzutującenapo‑
jawieniesięwzorcaosobowościdyssocjalnejunieletniego,niewątpliwie
najpoważniejszymniebezpieczeństwemwynikającymzewzmocnienia
zachowań,którejejtowarzyszą,pozostajązachowaniaprawnokarniere‑
lewantneozróżnicowanejetiologii.
Analizadanychstatystycznychwobszarzeprzestępczościnieletnich
dowodzi,żewśródczynówkaralnych,którychsięonidopuszczają,domi‑
nująteukierunkowaneprzeciwkomieniu,życiuizdrowiuorazprzeciwko
wolnościseksualnejiobyczajności.Biorącpoduwagę,żenieletniwykazu‑
jącycechyosobowościdyssocjalnejnieaktualizujewswoimzachowaniu
wyłączniejednejpatologicznejzmiennej(np.tylkoproblemuzagresją),
leczzwyklejestichkilka,niemożnawskazaćwyłączniejednego,stałego
schematuprowadzącegodoprzekroczenianormprawnych,awkonse‑
kwencji–doaktualizacjiokreślonejkategoriiczynówkaralnych,których
możesięondopuszczać.Niemniejjednakwłaśnieproblemyzpowścią‑
ganiemzachowańwykazującychwswymprzebieguprzemocczyagre‑
sjęzwysokimprawdopodobieństwemwarunkowaćmogąrealizowanie
określonychkategoriiczynówkaralnych(m.in.typizowanychwrozdzia‑
leXIXczyXXXVKodeksukarnego).
wiskiemjejwpływunaprzestępczośćuosóbdorosłych.W2019r.A.Daniszew‑
skaprzeprowadziławtymzakresiebadaniaobejmującetrzygrupybadawczei
1)osóbodbywającychkarępozbawieniawolnościwAreszcieŚledczymwBia‑
łymstoku,
2)osóbprzebywającychnaoddziałachpsychiatriisądowejopodstawowym
iwzmocnionymzabezpieczeniuwSamodzielnymPublicznymPsychia‑
trycznymZakładzieOpiekiZdrowotnejwChoroszczyoraz3)osóbzgrupy
kontrolnej.Wwynikuanalizyautorkaustaliła,żecechyosobowościdys‑
socjalnejwczystejpostaciwystępująznacznieczęściejwśródskazanych,
którzyodbywająkarępozbawieniawolności,niżwśródpozostałychgrup
badanych.
Takiwniosekskłaniadosformułowaniajednoznacznejtezy,żenasilonewystę‑
powaniecechdyssocjalnychwpływanautrwalanieskłonnościprzestępczych
ubadanychjednostekzgrupypierwszej.Por.A.Daniszewska,Wybranecechy
osobowościapoczytalność–studiumkryminologiczne,Białystok2019,s.218–222.
95
