Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
ROZDZIAŁ1
Systempolitycznyijegoklasyfikacje
Wujęciuinstytucjonalnym,charakterystycznymzwłaszczadlaprawoznawstwa,
systempolitycznyoznaczaogółinstytucji,zapośrednictwemktórychpodejmowane
sądecyzjepolityczne.Wtymsensie,wywodzącymsięztradycjizapoczątkowanej
przezG.JelinkaikontynuowanejprzezM.Webera,systempolitycznymożnautoż-
samiaćzustrojempaństwowym.Możemyzdefiniowaćpojęciesystemupolityczne-
gowujęciuinstytucjonalnymjakoogółosób,grupiorganizacji–wichwzajemnych
powiązaniachiwspółdziałaniu–podmiotówposiadającychdominującywpływ
nawypracowanie,wprowadzeniewżycieiinterakcjenormreglamentującychżycie
wewnętrznedanegospołeczeństwa.
Podejściestrukturalno-funkcjonalneokreślasystempolitycznyjakodynamicz-
nyprocespolitycznyzachodzącywobrębieposzczególnychwspólnot,tj.pań-
stwo,partiapolityczna,związekzawodowy,zrzeszenieprzedsiębiorcówitp.
Strukturalneelementysystemupolitycznegotozapełniającegoroledziałania,
wzajemnerelacje,sposobyiDwzorce”zachowaniajednostekiinnychpodmiotów
stosunkówspołecznych.
Wedługkoncepcjisystemowejrozpatrujesięwniejrelacjemiędzysystemem,
ajegootoczeniem,sprowadzającjedotrzechetapów:wejścia,przetworzeniaiwyj-
ścia.Wejściaiwyjściasąrelacjamimiędzysystememaotoczeniem,przetworzenie
zaśjestwewnętrznymprocesemsystemu.Poparciaiżądaniawchodządosystemu
zotoczenia.Wpływająonenadecyzjeiprogramypodejmowaneprzezsystempoli-
tyczny,dostarczajązasobów,któreumożliwiająsystemowipolitycznemurealizację
decyzjiiprogramów.Wejściamogąpochodzićztrzechźródeł:społeczeństwa,elit
politycznych(np.głowypaństwa,ministrów,deputowanych)lubotoczeniamię-
dzynarodowego(groźby,inwazje,kontrolaczypomoczinnychsystemówpolitycz-
nych).Wyjściawpostaciekstrakcji,regulacji,dystrybucjiisymbolimogąwywołać
zmianywotoczeniu,którezkoleiwpływająnasystempolityczny.Procestenokre-
ślanyjestjakosprzężeniezwrotne.
Możemyzdefiniowaćsystempolitycznyjakoogółorganówpaństwowych,partii
politycznychorazorganizacjiigrupspołecznych–formalnychinieformalnych–
uczestniczącychwdziałaniachpolitycznychwramachdanegopaństwaorazogół
generalnychzasadinorm,regulującychwzajemnestosunkimiędzynimi0
Nasystempolitycznydanegopaństwaskładająsiętrzygrupyelementów:
•ideeiwartościpolityczne,np.ideasuwerennościnarodu,pluralizmupolityczne-
go,trójpodziałuwładzy,własnościprywatnej;
•organizacjeiinstytucjeuczestniczącewżyciupolitycznymkrajuiorganizujące
tożycie,np.aparatpaństwowy,partiepolityczne,związkizawodowe,stowarzy-
szenia,samorządy;
•normyregulująceiorganizującewcielaniewżycieideiiwartościpolitycznych
orazregulującestrukturęifunkcjonowanieorganizacjiiinstytucjipolitycznych,
np.normyprawne,moralne,kulturowe,organizacyjne.
Wsystemiepolitycznymwyróżnićmożnaczterypodsystemy:instytucjonalny,
funkcjonalny,regulacyjnyikomunikacyjny.
Wpodsystemieinstytucjonalnymwystępująpartiepolityczne,organizacjespo-
łeczne,organywładzypaństwowej,grupyinteresu,organyadministracjirządowej,
instytucjesamorządoweitd.Podsysteminstytucjonalnyspełniafunkcjęinicjującą
